0000164

Zespól bólów u pracowników gospodarki morskiej    165

Tabela V

Postać kliniczna

	skeleto-	neuro	angio-	mie-	skeleto-	neuro-	angio-	mie-
Grupa	genna	genna	genna	szana	genna	genna	genna	szana
		Mężczyźni				Kobiety
		liczba}^0/*				liczba/°7o
1.	73	35		67	6	2		2
	12	5		10	4	1		1
2	72	34	21	95	26	5	2	32
	11	5	3	15	16	3	1	20
3	13	9	9	17	6	—	1	1
	1	1	1	3	4		1	< 1
4	4	3	—	14	—	—	—	1
	<1	< 1		2				<1
5	72	27	15	74	26	5	2	33
	11	4	2	12	16	9	1	21
Razem	234	107	45	267	64	22	5	69
	36	16	6	12	40	13	3	44

OMÓWIENIE WYNIKÓW

W przedstawionym materiale bóle szyjnego odcinka kręgosłupa występują najczęściej u pracowników w wieku 40—50 lat, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Większą częstość występowania tych dolegliwości stwierdzono u pracowników narażonych na ciężką fizyczną pracę, pracę w wymuszonej pozycji, wilgoć i zmienne warunki atmosferyczne. Znacznie rzadziej obserwowano dolegliwości te u pracowników, których stanowiska nie są wykazywane jako uciąż-żliwe, a którzy narażeni są jednak na zmienne warunki atmosferyczne i wilgoć (grupa 5).

Wśród badanych zarówno kobiet, jak-i mężczyzn przeważają chorzy z bólami skeletogennymi oraz z postacią mieszanych zespołów. Nie stwierdzono znamiennie częstszego występowania jednej z postaci klinicznych u pracowników jednej z grup narażonych na czynniki szkodliwe lub uciążliwe. Nawroty są jednakowo częste u kobiet i mężczyzn. Podobne współistnienie bólów krzyża występuje w bardzo zbliżonym procencie u mężczyzn i kobiet.

WNIOSKI

1.    W przedsiębiorstwach gospodarki morskiej bóle w odcinku szyjnym kręgosłupa występują u 12"/o ogółu leczonych w poradniach rehabilitacyjnych.

2.    (J znacznej liczby pracowników stwierdzono związek przyczynowy bólów kręgosłupa z wykonywanym zawodem.

3.    Za czynniki etiopatogenetyczne należy uważać ciężką pracę fizyczną, pracę w wymuszonej pozycji, wilgoci i zmiennych warunkach atmosferycznych.

Adres autorów: Wojewódzki Zespól Rehabilitacyjny, 80-841 Gdańsk, ul. Grodzka 20