047 3

92

Rys. 5.39. Przykładowe grafy automatów elementarnych o pełnym systemie przejść i wyjść i trzech stanach wewnętrznych (a) oraz dwóch stanach wewnętrznych (b)

b)

Q—	->Q'	D
0	0	0
0	1	1
1	0	0
1	1	1

a)

Q—	->Q‘	J	K
0	0	0	—
0	II	1	—
1	0	—	1
1	1	—	0

c)    d)

Q—	->Q’	T		Q—	->Q'	s	R
0	0	0		0	0 \	0	_
0	0	1		0	0	1	0
1	0	1		1	0	0	1
1	1	0		1	1	—	0

Rys. 5.40. Tablice wzbudzeń przerzutników typu: a) D, b) JK, c) T i d) SR

stanu Q do Q’, którym towarzyszy zmiana stanu wewnętrznego (tzn.

przejścia 0 -> lii -» 0) zaznaczono przez pogrubienie odpowiednich

symboli w kolumnach Q' na rys. 5.40. Dzięki temu tablice wzbudzeń przerzutników mogą być zredukowane tylko do dwóch kolumn: kolumny Q' i kolumny odpowiadającej wejściom informacyjnym (niepogrubione symbole w kolumnie Q’ oznaczają, że stany Q’ są takie same jak Q, zaś symbole pogrubione - że stany Q' są przeciwne w stosunku do Q, czyli nastąpiła zmiana stanu wewnętrznego).

Przerzutniki JK i SR, jak pokazuje rys. 5.40, charakteryzują się nadmiarowością systemu przejść, tzn. określone przejście Q —» Q‘ może się odbyć pod wpływem kilku różnych kombinacji sygnałów wejściowych. Fakt ten na ogół pozwala na uproszczenie układu wzbudzeń (5.59).

Przypomnijmy jeszcze, że spośród różnych metod realizacji przerzutników synchronicznych, w układach sekwencyjnych synchronicznych wykorzystywane mogą być przerzutniki o synchronizacji dwustopniowej (typu Master-Slave) i przerzutniki synchronizowane zboczem impulsu, natomiast absolutnie nie mogą być stosowane przerzutniki synchronizowane poziomem impulsu. Dyskusje tego problemu zamieszczono w rozdz. 2.4.2. 2.

Jako układy scalone TTL (w Polsce - rodzina UCY) produkowane są tylko przerzutniki typu D oraz JK (chodzi tu o przerzutniki, które mogą być wykorzystane do realizacji układów synchronicznych). Podstawowymi układami są (rys. 5.41): 7474 - zawierający dwa przerzutniki typu D działające od przedniego zbocza zegara, 7472 - zawierający przerzutnik typu JK z trójwejściowymi bramkami iloczynowymi na wejściach J i K, działający od tylnego zbocza zegara (kółeczko na wejściu C) oraz układy 7473, 7476 i 74107 zawierające po dwa przerzutniki typu JK działające od tylnego zbocza zegara. Produkowane przerzutniki mają ponadto jedno lub dwa wejścia programujące służące do asynchronicznego (niezależnego od zegara) ustawiania (S) i zerowania (R) przerzutnika.

Rys.5.41. Symbole przerzutników: a) typu D z układu 7474, b) typu JK z układu 7472, c) typu JK z układu 74107, d) typu JK z układu 7476