056 5

56

OBRÓBKA PLASTYCZNA Laboratorium

2.1.2. Materiały stosowane do kucia

Podstawowymi materiałami na odkuwki matrycowe są konstrukcyjne stale węglowe i stopowe oraz metale nieżelazne i ich stopy. Jest to więc bardzo szeroka grupa gatunków materiałów, która jest zdolna w określonych warunkach do odkształceń plastycznych.

Postać geometryczna materiału wyjściowego powinna być w miarę możliwości zbliżona do postaci wykonywanej odkuwki. Jako materiał wyjściowy najczęściej stosowane są wyroby walcowane lub ciągnione w postaci:

•    wlewki - do wytwarzania odkuwek o dużych wymiarach i masie;

•    kęsiska walcowane lub kute - do odkuwek ciężkich;

•    kęsy i płyty - odkuwki lżejsze;

•    kształtowniki do wy konania niektórych odkuwek, który ch wykonanie ogranicza się tylko do matrycowania;

•    pręty o zmiennym przekroju okresowo walcowane - do produkcji masowej;

•    grube taśmy, rury, pręty ciągnione.

Materiały tc. zależnie od warunków zamówienia mogą być dostarczone do kucia w stanie surowym lub w stanie zmiękczonym albo w stanie normalizowanym.

Również jako materiał wyjściowy do kucia można stosować półwyroby odlewane lub otrzymane z proszków metali w postaci spieków.*

Koszt materiału stanowi około 60 + 70% wartości gotowej odkuwki, dlatego też przy doborze materiału istotny jest właściwy wybór odpowiednich cech materiału wyjściowego.

Od materiału wyjściowego wymaga się, aby odznaczał się odpowiednią jakością strukturalną i nic posiadał powierzchniowych wad niemożliwych do usunięcia w procesie kucia. Jeżeli na powierzchni materiału wyjściowego są rysy i pęknięcia, to podczas kucia będą się powiększać, powodując wy brakowanie odkuwki.

W kuciu matrycowym, z uwagi na prawidłowe wypełnienie matrycy, ważne jest utrzymanie wymaganej objętości materiału wyjściowego, co przy znacznych różnicach odchyłek wymiarów poprzecznych wymaga częstej kontroli i korekty długości odcinanych kawałków.

Kontrola materiału wyjściowego powinna obejmować kształt geometryczny i wymiary nominalne przekroju poprzecznego, dopuszczalne odchyłki wymiarowe, masę 1 m., prostość oraz długość. Ponadto ważna jest znajomość składu chemicznego, własności mechanicznych, makrostruktury i stopnia zanieczyszczeń wtrąceniami niemetalicznymi.