088 3

4.5. Wykres momentów lub ramion prostujących statku

Znając położenie środka ciężkości statku można określić wielkość ramion prostujących dla kątów przechyłu, dla których określone są pantokareny. Zazwyczaj od 10° do 90° co 10° lub od 15° do 90° co 15°. Zdarzają się też nieregularne odległości między pan to karć nami, np. 10, 20, 30, 45, 60 i 75°.

Ramiona prostujące GZ obliczyć można korzystając z następuącej zależności:

(49)

GZę — h₉ — KG * sin <p

gdzie:

h₉ — ramię stateczności kształtu, KG-sin <p — ramię stateczności ciężaru.

Położenie środka ciężkości, występujące w tym wzorze, winno być poprawione o wpływ swobodnych powierzchni cieczy A GM. Określone ramiona prostujące stanowią podstawę sporządzenia wykresu ramion lub momentów prostujących. Przy czym:

M, = GZ D

Tabela 8

Obliczanie ramion prostujących

<p	10	20	30	40	50	60	70	80	90
sin <p KG %\D<p GZ	0,174	0,342	0,500	0,643	0,766	0,866	0,940	0,986	1,00

Wykres krzywej ramion prostujących GZ w funkcji kąta przechyłu przedstawia rys. 58. Odcięte tego wykresu przedstawiają kąt przechyłu a rzędne ramię prostujące.

88