100710

270 MATKAlAtY MtYNOMKS

Wówczas poślizg powierzchni występuje w cienkiej warstwie tlenku _pr/% naprężeniu mniejszym mź wystąpiłby w metalu; spowoduje on odpowiednie zmniejszenie n do wartości 0,5-1.5.

TABLICA 23.1 Współczynniki tarcia

Materia!	_L
Idealnie cz\$tc mclaJc w próżni		za tarcie p > 5
Czyste metale w powietrzu		0,* -2
Czyste metale w wilgotnym powietrzu		0.5-1.5
Stal po suchych metalach i stopach łożyskowych (np ołowiu, brązie)		0.I-O.5
Stal po ceramice (np po szafirze, diamencie)		0.I-O.5
Ceramika po ceramice (np węgliki po węglikach)		0,0$-O,J
Polimery po polimerach		0.05-1.0
Metale i ceramik* po polimerach (np po PE, PTFE. PCW)		0.04-0,5
Smarowanie graniczne mclaJi		0.05-0.2
Sm«r> wysokotemperaturowe (np MoSj. grafit)		0.05-0 2
Smarowanie hydrodynamiczne		0.001-0.005

Metal Warstwa tlenku

I— ^k •tyk*

*

warstwą tlenku

Ry*. 25.4. Styk pomiędzy dwrema powierzchniami metalu pokrytego cienką

zlacza    ^^)omię(*^z^ miękkimi metalami (np otow po otoniul.

du« (0 5 t,S t*"^JB' ^duZy <»"" rtwmrue <25 4„.U „ ,«st (np stal do stalli nK ^l^^{jącc Slę} P° sobie metale mają du/a Iwardote

^{jca mal}>- "" » «> * one mocne, co tez

warstwę miekkickio mctT|^ię<1Z^ ^{W Wlclu łoż}>^skach nakłada się cienka uzvskać słabe /łac/1 n ^U P°^m,ędz^ dwoma metalami o dużej twardości, ab'

Ą?S^;£"225    »r Na ptzyklad lolsska

osnowie osadzone h fan ₀ wieS^fl a”^" W ^{lnl> ok,}"¹“- " ^kK'^r"''’ m.ękk.c cząstki ołowiu (które roLm^rn ^⁰' ^Bfą/> °^{ł0W10WC aw,cnlJ}.’ umieszczone w miedzi jako osnowie ^ ^tworz,c warstewkę smaru łożyska porowate uzvski|_C się _Dr2c. _c , ^m,as‘ impregnowane polimerami

(zwykle PT FE), który ,cst wtłaczany    ^{Spickan,c miedzi} Ł P^ol,nuncm

, mc są i,    ..........su-

ned/* inutfoi*ame. wspołczynmk urc*» t^go) wyniesie ), ł "0,V a więc będ^j_c a* f,,^ _aie będzie katastrofalne i me naj^p* _>Cf ^

**nWdz> metalem i polimerom. !«„*    * *

jbecnoSCM *Ucz> adhcz»ir,ch Jcdru*zt « _m „ego, łańcuchy polimeru* będą u_K a*t*^ poślizgu Prz> ukicj orientacji s* ,**    „

J* *ał> 0.05 0.2 Poł.men ruda* _M zonych łożysk. maja one jednakże pewne ***, ^*^ wersja a di/gajaccj się powierzchni a    _⁵

du/c Ponadto * czasac bezruchu czę*, sfe^jZ _ ’ powoduje rozrost zlac/y i sui>coi, wspofcr^ »

aacznie większy niz wspołczynr.k kinetyczne

Smarowanie

Jak powiedzielisnu. uprzednio, tarcie podUmta Aza aywancj przez ruchome części maszyn km to złjwww — i powodu strat energii, aie również dioiego. x wydaei-Mc* — «-teplo może us/kodzic lub nawet stopie te czcsci (jtp Kxvau Aa> ®*itzowac silv tarcia, musiim możliwie na/Cariae) ji>*»-*c Powierzchniami Sajprostszym sposobem «v$ar« we wierzchołków nierówności powierzchni sudsUoch Wer* ---"ł*icram na powierzchnię łożyska i inek. nu zapobiega* • wliżeoia tv_pu atom-atom pem.-cdzy tymi *---— ■***

“<«ga ścinaniu

swdto Ml

jednak potrzebne jest tak _

M nic uzyska się icv' stosując cienkie gfflM>MWu, wówczas musimv «w«ae •vj®* ^smars stałe oraz tłuszcz*, jak grj^aie'' one powierzchnię, i _q[i^^Btrt *<lhczAjnych, ponadto cienka

Ścinaniu pod wpływem ub sctałMCC’ P* ■» *

te '^Cj^ ^wspOłcz\nmlk tarcia Sieje# ‘    '

^vier ’    ⁰*^c-* ^nłC J®⁵* wyciskany

^<chn* P^r«z itniMiące tam    —» — t - _m

■uch l!*^*®¹* denku metalu i payw#** A? <*^v * _

_

* •owwcawne oftge awteny* ««*►* substancji rąani m# IliH