132 3

3. Haimann R.: Metaloznawstwo, Srypt Pol. Wrocławskiej, Wrocław 1980.

4. Prowans S.: Materiałoznawstwo. PWN, Warszawa-Poznan 1980.

5. Adamczyk J. : Metaloznawstwo teoretyczne cz.2, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1991.

6. Cieślak Ł.(red): Ćwiczenia laboratoryjne z metaloznawstwa. Skrypt uczelniany Pol.Śl. nr 1606, cz.II, wyd.II, Gliwice 1991.

7.Staub F. i inni: Metaloznawstwo. Śląskie Wydawnictwo Techniczne, Katowice 1994.

8.Grabski M.W.: Istota inżynierii materiałowej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1995.

Stale konstrukcyjne niestopowe

14.1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z wpływem składu chemicznego na strukturę oraz własności stali konstrukcyjnych niestopowych (węglowych) oraz z ich klasyfikacja.

14.2. Wprowadzenie

Stalami konstrukcyjnymi nazywa się stale używane do wyrobu części maszyn i urządzeń pracujących w środowiskach nieagresywnych pod względem chemicznym i w temperaturach nie przekraczających 300°C i nie niższych od temperatur mogących występować w warunkach zimowych, a więc np. -40°C.

Przydatność stali konstrukcyjnych ocenia się głównie na podstawie własności mechanicznych. W przypadku obciążeń statycznych granicą plastyczności (Re), a jeżeli odkształcenie plastyczne jest niedopuszczalne, granicą sprężystości (Rsp), zaś w przypadku obciążęń zmęczeniowych - granicą zmęczenia (Zg). Zachowanie się materiału pod wpływem naprężeń wielokierunkowych przyjęto oceniać z wyników próby udarności. Ponadto w szczególnych przypadkach wymaga się odporności na ścieranie.

Wszystkie stopy żelaza z węglem, a więc i stale konstrukcyjne zawierają w swoim składzie chemicznym pewne ilości innych Pierwiastków określanych jako domieszki. W praktyce posługujemy ^się pewnymi arbitralnie ustalonymi granicami zawartości najczęś-oiej występujących domieszek - tablica 14.1.

Jeżeli skład chemiczny stali mieści się w tych granicach, ńazywamy ją niestopową.

255