16 17 2

Prewencja to ogólne zapobieganie chorobie. Rozróżnia się następujące formy prewencji, które zależą od naszego aktualnego stanu zdrowia:

•    Prewencja zasadnicza

Pierwsza droga zapobiegania chorobie rozpoczyna się o wiele wcześniej, niż wystąpienie objawów choroby.

Celem działań zapobiegawczych jest rozpoznanie i pomoc w usunięciu wszelkich szkodliwych wpływów z otoczenia oraz tych, które są spowodowane naszym własnym, błędnym zachowaniem.

W ramach szkoły pleców pomyślą no o całej drodze zmierzającej do prowadzenia zdrowego życia. Chodzi tu głównie o świadomą higienę kręgosłupa. Składa się na nią zredukowanie obciążeń podczas wykonywania rutynowych czynności, umiejętność zastosowania mechanizmów redukujących stres (metody rozluźniające), wiedza na temat zdrowego odżywiania się i wprowadzenie do prawidłowej gimnastyki funkcjonalnej. Już w przedszkolach i szkołach powinny mieć miejsce początki tej drogi.

•    Prewencja wtórna

Prewencja wtórna zajmuje się wczesnym rozpoznaniem choroby, gdy jeszcze istnieje możliwość leczenia i wyleczenia. Do takich chorób zalicza się, jakże częste, chroniczne dolegliwości kręgosłupa. Ludzie cierpiący na te dolegliwości muszą nauczyć się, jak z pomocą celowej modyfikacji zachowań można ekonomicznie i świadomie używać swoich pleców. Właściwa granica choroby, przy której po-winin interweniować lekarz, jest płynna. Lekarz lub fizjoterapeuta włączy się w tak zwaną prewencję trzeciorzędną, kiedy działania terapeutyczne okażą się niezbędne.

•    Prewencja trzeciorzędna

Zadaniem prewencji trzeciorzędnej jest zapobieganie postępowi choroby. W prewencji trzeciorzędnej bierze się pod uwagę działania, które przez modyfikacje zachowań dążą do tzw. „wychowania chorych". Zaleca się również często rehabilitację. W rehabilitacji nieodzowna jest pomoc lekarza i fizjoterapeuty, która umożliwi pacjentowi powrót do życia codziennego.

„Model z Karlsruhe”

Celem prewencyjnej szkoły pleców jest skuteczne zapobieganie „chorobom cywilizacyjnym". Aby to osiągnąć niezbędne jest zaakceptowanie nowej, pełnej strategii codziennych zachowań. Opracowany dla potrzeb szkoły pleców proces nauczania zmierza do zmiany zachowań przez następujący cykl: rozpoznanie — działanie — zmiana. Pojedyncze cele nauki zawarte w modelu teoretycznym funkcjonują jako cele motywacyjne, motoryczne, psychomotoryczne i socjalne. W praktyce można je przedstawić w następujący sposób: ■ Przeżycie głębokich zdarzeń

Jest to odkrycie i rozpoznanie własnego ciała, rozmaitych stanów napięcia mięśni oraz przebiegu różnych procesów w organizmie. Przeżycie głębokich zdarzeń określane jest jako „poczucie ciała" i „doświadczenie z własnym ciałem". Interpretuje się je jako otwarcie do wewnątrz, które jest podstawą do otwarcia na zewnątrz.

■ Nauka i przeprowadzenie prawidłowych ćwiczeń funkcjonalnych

Dzięki celowej, prawidłowej gimnastyce funkcjonalnej przeprowadzonej w miejscu pracy czy w czasie wolnym, mogą zniknąć dolegliwości szyi, barku lub całych pleców. Ćwiczenia działają zapobiegawczo lub łagodząco. Za pomocą ćwiczeń, przez mobilizację części ciała o ograniczonej ruchomości, przez wzmacnianie osłabionych mięśni i rozciąganie skróconych, możliwe jest przywrócenie prawidłowej równowagi fizjologicznej mięśni.

17