164

320

Zadanie 9

1.    A - miękisz asymilacyjny,

B - tkanka twórcza (merystem stożka wzrostu - biol.-chem.) C — mięsień poprzecznie prążkowany,

D - neuron.

2.

tkanka	cecha
A	obecność chloroplastów, przestwory międzykomórkowe w miękiszu gąbczastym
B	cienkościenne komórki, duże jądra, podział mitotyczny
C	wydłużony kształt włókien, widoczne poprzeczne prążkowanie, dużo jąder ułożonych obwodowo
D	wydłużony kształt, wypustki nerwowe

Zadanie 10

1.    Np. Wpływ wybranych pierwiastków na rozwój rośliny.

2.    Roślina rozwija się prawidłowo przy pełnym zestawie pierwiastków w pożywce

Roślina hodowana w wodzie destylowanej osiąga najmniejszą wysokość.

Brak potasu powoduje pojawienie się plam na blaszkach liściowych

Brak azotu, podstawowego składnika białek i kwasów nukleinowych, ogranicza

wzrost rośliny (powoduje żółknięcie i opadanie liści na skutek zaniku zdolności

do syntezy chlorofilu - biol.-chem.)

Brak fosforu objawia się nieprawidłowym wzrostem korzeni i młodych pędów. Zadanie 11

1. Przystosowaniem do trybu życia pijawek krwiopijnych jest obecność przyssawek - przedniej i tylnej służących między innymi do przyczepiania się do ofiar. Ryjek ułatwia nacinanie skóry żywiciela a wole i jelito środkowe posiadają boczne kieszenie służące do magazynowania krwi ofiar. Pijawki te mogą przechowywać krew w postaci nie zmienionej przez wiele miesięcy (nawet do 18), gdyż produkują hirudinę zapobiegającą krzepnięciu krwi.

2.    Podanie własnej opinii i uzasadnienie z wykorzystaniem wiedzy biologicznej.

Zadanie 12

I. Np. grzebień mostka - miejsce przyczepu mięśni poruszających skrzydłami, czaszka lekka (bez szwów), szczęki przekształcone w dziób, pneumatyczne kości — zmniejszenie ciężaru ciała, kości kończyn przednich przekształcone w skrzydła - zwiększenie powierzchni lotnej, worki powietrzne - podwójne oddychanie, magazyn powietrza itp.

2.    Układ oddechowy u ptaków składa się z dróg oddechowych, płuc i worków powietrznych. Worki regulują mechanizm wymiany gazowej podczas lotu. Podczas wdechu świeże powietrze napełnia worki tylne, a pozostała jego część przechodzi przez płuca, gdzie następuje wymiana gazowa i jako powietrze zużyte napełnia worki przednie. W czasie wydechu powietrze z worków przednich wyprowadzane jest na zewnątrz, a z worków tylnych przechodzi przez płuca (tu następuje wymiana gazowa).

Ilość wydechów i wdechów skorelowana jest z ruchem skrzydeł. Im silniej ptak macha skrzydłami, tym więcej świeżego powietrza przepływa przez płuca.

Płuca ptaków otrzymują świeże powietrze dwukrotnie: podczas wdechu bezpośrednio z zewnątrz i po raz drugi przy wydechu z worków powietrznych. Jest to podwójne oddychanie.

3.    Odpowiednie osadzenie piór na ogonie i na skrzydłach tworzy duże powierzchnie lotne.

Lotki i sterówki pełnią funkcje piór napędowych. Pióra puchowe i pokrywowe tworzą warstwę izolacyjną zatrzymującą ciepło. Skóra ptaków jest sucha, jedynym gruczołem jest gruczoł kuprowy, którego wydzielina służy do zabezpieczania piór przed zamoknięciem (biol.-chem.)

Zadanie 13

1.    Punktowanie jest poprawne uzupełnienie schematów obiegów krwi.

2.    Przyczyną różnic w budowie układów krążenia było wyjście na ląd płazów, co spowodowało wykształcenie się innego sposobu wymiany gazowej - przez płuca I, które przejęły funkcję oddechową. Konsekwencją tej zmiany było pojawienie się dwóch obiegów krwi: małego płucnego natleniającego i dużego — rozprowadzającego krew po całym organizmie oraz zmiana w budowie serca, (b.-ch.).

Zadanie 14

1.    Ssaki-15-20%

Płazy-3-10%

Pierścienice - 1-10%

2.    Największą pojemność tlenową (ssaki, płazy, pierścienice) posiadają ssaki a najmniejszą pierścienice, związane jest to z intensywnością metabolizmu.