17(1) 3

o u.    lu ieai usuoa prawna r jaKie są rodzaje osób prawnych?

Osobą prawną jest każda jednostka organizacyjna, której przepisy prawne przyznają zdolność prawną.

Wg art. 33 k.c. „osobami prawnymi są Skąrbjłaństwai-jedno.stki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną”

Może ona zatem nabywać prawa i obowiązki we własnym imieniu, niezależnie od 'osoS'fizycznych, które wchodza_w jej skład.    ’

-Może też mieć niezależny od osób fizycznych majątek, którym odpowiada za swoje zobowiązania.

Od ustawodawcy zależy, czy dana struktura posiada podmiotowość prawną (zapis)

Osoba prawna nie może jednak być oczywiście podmiotem tych praw i obowiązków. które są specyficzne dla osób fizycznych (np. nie może zawrzeć związku małż.) ^— Osoba prawna realizuje swoją zdolność prawną za pośrednictwem swoich organów ■ Organ o£oby prawnej to osoba lub osoby, które mogą działać w [mieniu osoby prawnej tj. w jej imieniu zaciągać zobowiązania i nabywać uprawnienia. Wyróżnić można następujące kategorie osób prawnych;

o Skarb Państwa tj. państwo występujące jako podmiot stosunków cywilnoprawnych

o państwowe osoby prawne

* państwowe przedsiębiorstwa, banki, szkoły wyższe etc.    ta oi/S^Oię o inne osoby prawne:

*    bardzo zróżnicowana grupa jednostek organizacyjnych, takich jak jednostki samorządu terytorialnego, spółki handlowe, fundacje, banki, partie polityczne, stowarzyszenia etc.

Klasyczny podział osób prawnych:

o osoby prawne typu korporacyjnego:

*    substratem korporacji są ludzie związani z korp. poprzez członkostwo

■    członkowie korporacji decydują o jej działalności i poprzez swoje udziały czy składki tworząjej majątek

*    korporacje mogą realizować zarówno cele gospodarcze (spółdzielnie, spółki handlowe), jak i pozagospodarcze (partie polit., stowarzyszenia)

o osoby prawne typu fundacyjnego:

*    substratem jest określony majątek

■    "pojawia się instytucja fundatora, który wyposaża fundację w majątek i określa sposób i cele jej działania

^H obok klasycznych fundacji są to przedsiębiorstwa, banki, muzea, , szpitale etc.

31. Przedstaw zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych osób prawnych.

•    Osoby prawne zdolność prawną uzyskują z chwila wpisu do właściwych rejestrów, a

tracą w momencie skreślenia z rejestru. Zdolność prawna osoby prawnej nie obejmuje praw i obowiązków wyłączonych~przez ustawę lub przez oparty na niej statut. Nie obejmuje ona również praw i obowiązków, które nie sa.związane z celami. ^ zakresem działania danej osoby prawnej.    '    ’    .............

•    Osoby prawne mają zdolność do czynności prawnych oęj chwili powstania do chwili

likwidacji, z tym jednak, że osoba orawnaudziała-orzez^swB-omany--w_sposób przewi-_ dziaay-WJistawach_Lopartym-fia-nich-statucie_'*.

■ Sposoby powstawania osób prawnych:

o Tryb erekcyjny - moca_alctu erekcyjnego określ, organu państwa, np.tworzenie banku o Tryb koncesyjny -osoba prawna powstaje z inicjatywy tzw. założyciela, konieczne jest zezwolenie (koncesja) właśc. organu państwa na utworzenie danej osoby prawnej o Tryb rejestracyjny (normatywny) - akt normatywny generalnie określa warunki, jakie muszą być sperłnione, aby powstała osoba prawna + wpis do rejestru