194 3

Choroby o podłożu immunologicznym stawów...

Patogeneza

W immunopatogenezie choroby istotne są autoprze-ciwciala swoiste dla AChR (375). Ponadto u ludzi i psów z grasiczakiotn wykazano również obecność au-toprzeciwcial przeciwko białku mięśni lytynic i receptorowi rianodynowernu. Sugeruje się, że odpowiedź au-toimmunologiczna w MG jest rozpoczynana w grasicy (komórki rnioidalne wykazują ekspresję powierzchniowych AChR, a nowotworowe komórki nabłonka grasicy mogą wykazywać ekspresję epitopów tylyny), autoreak-lywne komórki T unikają selekcji negatywnej i trafiają do wtórnych narządów lirnfatycznych, gdzie pobudzają produkcję autoprzeciwcial. Komórki z węzłów chłonnych psów z miastenią hodowane inyitro spontanicznie wytwarzają autoprzeciweiała IgG przeciwko AChR.

Objawy kliniczne

Nabyta MG może przybierać jedną z czterech postaci klinicznych:

•    Uogólniona - polega na uogólnionej słabości mięśni (włącznie ze słabością mięśni przełyku i gardła) przyspieszanej przez aktywność fizyczną.

•    Ogniskowa - dotyczy tylko mięśni przełyku i gardła, zwykle rozwija się przełyk olbrzymi (376), co może prowadzić cło zachtystowcgo zapalenia płuc.

•    Ostra, piorunująca - pojawia się nagłe silne osłabienie ze słabością mięśni oddechowych.

•    Paraneoplastyczna - jest postacią towarzyszącą chorobom nowotworowym.

Rozpoznanie

Podstawą rozpoznania może być stwierdzenie szybkiej poprawy stanu klinicznego po podaniu próbnej dawki Icku an tyc hol i noes te razowego:

•    Edrofoniurn, dożylnie: u kota 2,5 mg/kg m.c., u psa 0,11-0,22 mg/kg m.c., maksymalnie do 5 mg.

•    Neostygmina, domięśniowo: 0,01-0,1 mg/kg m.c.

•    Premedykacja atropiną: 0,05 mg/kg m.c. w każdym przypadku.

Wynik testu może być jednak negatywny, jeśli liczba receptorów acetylocholinowych jest znacznie zmniejszona, tak jak u psów z postacią piorunującą. W badaniu elektromiogralicznym mogą pojawić się ruchowe potencjały wywołane obrazujące coraz słabszą odpowiedź na powtarzaną stymulację nerwów. Immunohi-stoehernicznie stwierdza się odkładanie IgG w połączeniach nerwowo-mięśniowych w zajętych mięśniach, a autoprzeciweiała przeciwko AChR w surowicy wykazuje się metodą immunohistochemii pośredniej przy

m

ACh

mięsień

o (1)

mn./

375. Nużliwość mięśni (miastenia gram). W czasie prawidłowego przewodzenia impulsu nerwowego z zakończenia nerwowego w płytce nerwowo-mięśmowej wydzielana jest acetylocholina (ACh), która dyfunduje i łączy się z receptorami (AChR) w błonie postsynaptycznej mięśni. Zapoczątkowuje to otwarcie kanałów jonowych i skurcz mięśnia W miastenii autoprzeciweiała swoiste dla AChR hamują ten proces poprzez: (1) blokowanie AChR i uniemożliwienie związania ACh, (2) powstanie połączeń pomiędzy AChR, co sprawia, ze receptory są internalizowane i niszczone; oraz (3) wiązanie dopełniacza powodujące lityczne uszkodzenie błony postsynaptycznej

376. Nużliwość mięśni (miastenia gravis). Obraz radiograficzny klatki piersiowej, pozyga boczna. Widoczny przełyk wypełniony powietrzem. Przykład przełyku olbrzymiego związanego z miastenią

mięsień psa

>4c

125,

użyciu skrawków prawidłowych mięśni. Ostatnio „złotym standardem” diagnostycznym jest wykazanie au-toprzeciwciał w surowicy metodą radioimmunologicz-ną (377). W nabytej postaci MG u psów i kotów me stwierdza się ANA.

Leczenie

Postępowanie lecznicze w MG obejmuje:

• Podawanie leków antycholinoesterazowych w celu przedłużenia działania acetylocholiny (np. bromek pirydostygminy 1-3 mg/kg m.c. doustnie co 8 łub co 12 godzin).

LUJ

ekstrakcja z użyciem detergentu

AChR

^l25l-a-bungarotoksyna

autoprzeciweiała w surowicy

przeciwciała przeciwko IgG psa

^ immunoprecypitacja 125,

płukanie

pomiar radioaktywności izotopu w precypitacie

377. Immunoprecypitacja radioimmunologiczna w celu wykrycia autoprzeciwciał przeciwko AChR. AChR są ekstrahowane z mięśni psa z użyciem detergentu i znakowane ^,25l-a-bungarotoksyną, która wiąże się swoiście z AChR Surowica pacjenta jest mkubowana z AChR znakowanym izotopem, a autoprzeciweiała przyłączają się do receptora. Kompleksy precypi tują w roztworze po dodaniu przeciwciał swoistych dla IgG psa, następnie mierzona jest radioaktywność izotopu w precypitacie. Miano wyraża się w molach związanej ¹²⁵l-a-bungarotoksyny w litrze surowicy

•    Podawanie niskich dawek ghkokortykosteroidów jeśli odpowiedź na leki antycholinoeslerazowe nie jest optymalna (prednizolon 0,5 mg/kg m.c. co 48 godzin). W tej chorobie leczenie immunosupresyj-nc nic jest powszechnie stosowane, jednak niektórym psom podawano glikokortykosteroidy, czasem w kombinacji z azatiopryną, cyklosporyną lub my-kofenolancm rnofelylu.

•    Podawanie jedzenia na podwyższeniu lub zastosowanie przezskórncj endoskopowej gastrostomii, jeśli dojdzie do rozszerzenia przełyku.

•    Uważną opiekę w przypadku postaci piorunującej

•    Leczenie pierwotnych chorób (np. grasiczaka).

•    Sterylizację suk w celu uniknięcia zaostrzenia choroby podczas rui lub ciąży.

•    Unikanie podawania Icków, które wpływają na przekaż nic Iwo nerwowo-mięśniowe oraz szczepień zaostrzających chorobę.

Monitorowanie skuteczności leczenia opiera się na ocenie klinicznej i oznaczaniu miana przeciwciał przeciwko AChR w surowicy, które spada w czasie klinicznej remisji choroby.

NUŻLIWOŚĆ MIĘŚNI (MIASTENIA) U KOTÓW

MG u kotów występuje rzadko, jednak rozpoznaje się zarówno wrodzoną, jak i nabytą postać choroby. Nabyta MG rozpoznawana jest najczęściej u kotów abisyó-skicłi i somalijskich. U kotów MG może mieć postać uogólnioną (bez przełyku olbrzymiego) lub ogniskową (z przełykiem olbrzymim i zaburzeniami połykania, bez uogólnionej słabości mięśni). Uogólniona MG może towarzyszyć guzom w doczaszkowej części śródpicr-sia (grasiezak lub mieszkowy przerosi chłonny grasicy). Metody diagnostyczne są podobne do opisanych w przypadku psów, a „złotym standardem” jest wykazanie autoprzeciwciał przeciwko AChR w surowicy.

ZAPALENIA WIELONERWOWE

Zapalenia wielonerwowe tła immunologicznego rzadko występują u psów i kotów. Najlepiej poznaną jednostką jest ostra postać zapalenia wielokorzeniowego i wielo-nerwowego (porażenie coonhoundów) związana z pokąsaniem przez szopa pracza. Doświadczalnie wykazano, ze choroba może być przenoszona poprzez ślinę szopa pracza, ale czynnik etiologiczny jest nieznany. Podobna choroba może rozwinąć się po szczepieniu przeciwko wściekliźnie, lecz wiele przypadków ma charakter idiopatyczny. Uważa się, że choroba ma tło immunologiczne, dochodzi do demielinizacji, zwyrodnienia aksonów i zapalenia dobrzusznych korzeni nerwowych rdzenia kręgowego oraz nerwów obwodo-

195