1 (208)

Forum Czytelników

REGULATOR OBROTÓW AILMIKA J>C Z ZABEZPlećZENIEM WAJ2PRĄDOMYM

Rys. 2. Schemat montażowy

Dioda D4 separuje C5 od plusa zasilania, jest też przewidziany bezpiecznik tOA, chro-Dodatkowo spełnia ona prostą funkcję zabez- niący T2 i diodę mocy Schottky ego D3. D3 ga-pieczającą układy scalone przed omyłkowo od- si przepięcia na indukcyjnym obciążeniu, wróconym zasilaniem. Na taką ewentualność    Andrzej Kowalczyk

Układ cichego podłączania głośników do radioodtwarzacza

objętości, A jedynymi elementami do tego potrzebnymi są U2 i R7... (R6 i tak byłby niezbędny do ograniczenia prądu bazy T3). Zatem komplikacja żadna - a korzyści sporo!

Rodzaj zabezpieczenia

Zabezpieczenie nadprądowe jest typu prze-rzutnikowego. W konfiguracji przerzutniką -zatrzasku pracują T3„ T4 i D5. Kiedy prąd kolektora 13 przekroczy 2 mA, włączy się T4 podtrzymując prąd bazy T3. Wymagany prąd kolektora T4 wynosi ok. 5 mA i wynika z niedużej wartości R6 w bazie T3. Prądu dostarcza tranzystor połowy złączowy Tl, Wydajność T1 musi przekraczać powyższe 7 mA (jeśli nie dysponujesz BF245 z indeksem B możesz wybrać odpowiedni tranzystor z innych, fabrycznie nre-selekcjonowanych, mierząc prąd drenu przy zerowym napięciu bramka-źródło).

Na wyjściu zatrzaśniętego przerzutnika (emiter T4) napięcie spada do 1V i poprzez wejście RESET (nóżka 4) blokuje generację impulsów. Zapala się LED D6,

Skasowanie przerzutnika T3 + T4 nastąpi dopiero po odłączeniu zasilania.

„Pływające” zasilanie U1_} U2

Mierzone względem masy napięcie na dowolnym wyprowadzeniu C5 zawiera składową zmienną o częstotliwości kilku kHz, pochodzącą z rezystorów R9 - R11 (wynikającą z realizowanej impulsowej regulacji obrotów - t7w. modulacji PWM). Natomiast między wyprowadzeniami C5 napięcie pozbawione jest tętnień. Właśnie to napięcie wykorzystuje się do zasilania Ul i U2.

Także poprawne działanie układu wstępnej polaryzacji bazy T3 wymaga zapewnienia właściwego potencjału odniesienia dla wejścia ADJ kostki U2. Jest nim „gorące" wyprowadzenie R9. Emiter T3 ma kontakt z „zimnym" (od strony masy) wyprowadzeniem R11. Sposób rozmieszczenia w przestrzeni R9, RiO i R11 podpowiada schemat ideowy. Chodzi o zapewnienie równego podziału prądu między trzy rezystory.

Opisywany układ przeznaczony jest do wyeliminowania skutków powstających w tanich radioodtwarzaczach samochodowych w chwili włączania zasilania.

Spowodowane jest to. najogólniej biorąc, ładowaniem się pewnych pojemności.

Opisywana przeróbka dotyczyć będzie tylko niektórych urządzeń - tych ze wzmacniaczami mocy, zawierającymi kondensatory elektrolityczne szeregowo z głośnikami. Obecność tych kondensatorów łatwo stwierdzić pó zerowym napięciu Stałym na głośniku względem masy radioodtwarzacza. Wzmacniacze takie, zasilane napięciem z akumulatora 12V, dają moc wyjściową na głośniku 4-omowym do 6...7W

Układ nie nadaje się natomiast do wzmacniaczy mostkowych, które nie zawierają takich kondensatorów. Wzmacniacze mostkowe dają na obciążeniu 4fi moc ponad 18W.

Wspomniane kondensatory wyjściowe muszą się naładować po załączeniu zasilania, co powoduje przykry trzask. Do tego dochodzi nieco irracjonalna, jednak trudna do zwalczenia, obawa o stan zestawów głośnikowych, narażonych na taki stromy impuls o znacznej amplitudzie. Sposobem na poprawę samopoczucia niech będzie niniejszy

70

Elektronika dla wszystkich 9/97