1tom037

2. RYSUNEK TECHNICZNY ELEKTRYCZNY 76

Tablica 2.4. Ważniejsze oznaczenia i znaki matematyczne, wg PN-68/N-01050 [2.11] i PN-88/E-01100

[2.1]

Nazwa	Oznaczenie lub znak	Uwagi
Równa się; znak równości	=
Jest nierówne; znak nierówności		różne od ...
Identyczne z; znak identyczności	=	identyczne; tożsamościowe z...
Odpowiada	=	np. na mapie; na wykresie Icm = 1 kV
Równe w przybliżeniu; znak równości przybliżonej		prawie równe; w przybliżeniu równe
Równe asymptotycznie; znak równości asymptotycznej
Jest proporcjonalne do; znak proporcjonalności
Jest mniejsze niż; znak mniejszości	<
Jest większe niż; znak większości	>
Mniejsze lub równe; nie większe niż	<
Większe lub równe; nie mniejsze niż
Znacznie mniejsze niż	«
Znacznie większe niż	»
Plus; znak dodawania	+	więcej; znak ( + ) pisany pismem technicznym pochyłym wg
Minus; znak odejmowania	_	PN-80/N-01606 [2.12] jest nachylony (+) mniej; wg PN-78/T-42108 [2.14] symbol minusa i myślnika
Wielokropek		jest jednakowy w końcu liczby dziesiętnej istnieją jeszcze inne cyfry
Wielokropek oznaczający „itd. do”		np. 1,2,3.....m
Znak oznaczający „od... do... włącznie”	-r	do tekstów technicznych
Razy; znak mnożenia	• lub x	mnożenie przez
Dzielone przez; znak dzielenia	lub / lub :	Znak mnożenia można pominąć, gdy nie powoduje to wątpliwości. Znak mnożenia umieszcza się na połowie wysokości mnożników, np. a-b Norma PN-88/E-01100 [2.1] dopuszcza umieszczanie znaku mnożenia (•) na poziomie mnożników w tekstach pisanych na maszynie do pisania i wydrukach z komputera, np. a.b Norma PN-88/E-01100 [2.1] w tekstach anglojęzycznych dopuszcza zastępowanie w iloczynach jednostek miar znaku mnożenia (•) przerwą (spacją) (np. a b) lub jej pominięcie (np. ab) a (— lub [) znak ułamka, np. —; a/b; a: b
Do; znak stosunku	: lub —	Norma PN-88/E-01100 [2.1] w oznaczeniach jednostek miar nie korzysta ze znaku dzielenia (:)
Procent	%	1% = 0.01; setna część; od stu
Promile	%0	\%o = 0,001; tysięczna część; od tysiąca
Rodzaje nawiasów okrągły	11	Elementy nawiasów: lewy; prawy
— kwadratowy; klamry	[ i	Nazwa spotykana: nawias klamrowy
figurowy; wąsy	! )	Wg normy PN-78/T-42108 [2.14]: nawias sześcienny
— ostry	< >
— podwójny	[ 1
Prostopadłe do; znak prostopadłości	J-
Równoległe do; znak równoległości	II
Nicrównoległe do; znak nicrównoległości	1
Równe i równoległe do	#	Spotyka się#, np. PN-84/T-42109.02 [2.15]
Wektory zgodnie zorientowane	TT
Wektory przeciwnie zorientowane	U	/V
Kąt; znak kąta	< lub<£ lub A	Oznaczenie kąta między BA oraz BC ABC’ lub •): ABC. lub
Kąt prosty; znak kąta prostego	L lub L	« ABC
Trójkąt	A

2.4. TABLICE OZNACZEŃ LITEROWYCH. CYFROWYCH I KODOWYCH

77

Tablica 2.4 (cd.)

Nazwa	Oznaczenie lub znak	Uwagi
Pokrywające się; znak przystawania	a	Pokrywające się nawzajem
Podobne do; znak podobieństwa	~ lub ^	n Np. u AB lub AB
Łuk; znak luku	u lub n
Znak średnicy	0
Wartość bezwzględna a	|a|	Wg normy PN-80/N-01606 [2.12] linie oznaczające war-
Znak sumy; sigma	Z	tość bezwzględną wykonane pismem technicznym są pochylone pod kątem 75’ do podstawy (np. /a,/); należy przypuszczać, że przy nowelizacji normy staną się one prostopadłymi do podstawy Znak może być drukowany czcionką pochyłą (kursywą)
Podstawa logarytmów naturalnych	e	e = 2,718 281 828 459...
Znak iloczynu; pi	n	W normie PN-88/E-01100 [2.1] zamieszczono oznaczenie rezerwowe e — litera grecka epsylon Znak może być drukowany czcionką pochyłą (kursywą)
Funkcja wykładnicza x przv zasadzie c; c w potędze x	e^x lub exp x	Znak cxp stosuje się do zwiększenia czytelności wykładnika
Stała pi; stosunek długości koła	n	potęgowego x, zwłaszcza gdy jest on złożony. Wykładnik potęgowy złożony jest czasem umieszczony w nawiasie okrągłym = 3,141 592653 590...
do jego średnicy		Zamiast litery greckiej r. można stosować w uzasad-
Nieskończoność	00	nionych przypadkach literę grecką a> (dorien pi) (IEC 27-1) ± oo oznacza plus minus nieskończoność
Funkcja / zmiennej x; wartość funkcji/ w przedziale x	/w	Oznaczenie funkcji / wg normy PN-68/N-01050 [2.11]
Logarytm dziesiętny x (przy zasadzie 10)	lgx	drukuje się czcionką pochyłą (kursywą) Spotyka się oznaczenie logx; lgx = log,0x
Logarytm naturalny x	lnx	lnx = logcx
Limes; granica	lim
Przyrost skończony	A	Różnica skończona
Różniczka zwykła	d
Różniczka cząstkową	a
Znak całki	i	Znak całki nieoznaczonej
Wariacja Operator obrotu o kąt — n rad	s	Wg PN-88/E-0I100 [2.1]
	a
Jednostka urojona	j lub i	j^2= -i;j = V-i"
Współrzędne prostokątne (kartezjańskie)	x, y, z	i^2 = — 1; i = v/-T Wg PN-88/E-01100 [2.1] oznaczenie i było oznaczeniem rezerwowym Wg PN-68/N-01050 [2.11] oznaczenia i oraz j są oznaczeniami równorzędnymi Wg IEC 27-1 (1992-12) oznaczeniem jednostki urojonej jest tylko litera j (litera i została usunięta)
Współrzędne walcowe (cylindryczne)	q. ę>. z
Współrzędne kuliste (sferyczne)	r, B, <p

Zapis I

Zapis 1

Część rzeczywista wielkości zespolonej^ Część urojona wielkości zespolonej X Wielkość zespolona o zapisie X_ lub X

Moduł wielkości zespolonej ^ ielkość zespolona sprzężona

X'

X”

X = X'+jX"

X = X^⁹ = Xexpję> X_= XL<p X

X* = X'-jX"

ReX

ImX

X = ReX+jImX X = |X|e>^v = |Xicxpję> X = \X\Lq>

I*.

X• = ReX-jImX

Zapisy 1 i 2 są równoznaczne. Oznaczenia literowe wielkości zmiennej X i kąta <p należy drukować czcionką pochylą (kursywą)