201505284545

_włrM

...    .    ------------^- i»\jwicsci...    10*7

cie prawdziwie mistyczne” (_s. 274) wW •----

ności zjawisk (s. 275), przywodzące do^-' ^Nvy*^arnuK^{ce si}S spod zmień-

zatraty własnego ,ja” (s. 275). W chwili „ ^{C oblędu} > Prowadzące do

ZC to jest część tej sity wyższej nad wszelkie    ^bohaler wyznaje

niezmierzonej, na której op.era się wszcchistniertT ^P(T^T’ *''** ^h05kicj' ^lvv6rc“).

Tak pojmowana miłość ocala wprawdzie'nrzl ,²⁹^' . .

sobie znaleźć innej ziemskiej formy - _Dró ^P “ ⁿ. .¹cią, ale mc może wtarzalną i uchylającą się wszelkim schem,!^-⁸¹¹^ ^{z zawszc nie}P°-w wersji niekonwencjonalnej. Unikaiac k™,"^{1 Smiercią}-~ ^{aby 2aistnieć} maksymalizmie - tragiczna, lak    T* ^ " ^{w SWym}

dogmatu.    trierze. 1 _ak jest również w Bez

Przejmująco podobne są w obu utworach to onw ■ . .

rodzi się poczucie wolności przez śmierć. Pamiętamy scTnęz' ^er^f

Z otwartymi ramionami stałem nad przepaścią i sialem westchnienia tam w otchłań

w doi - . zatraciłem się w rozkoszy, by wszystkie moje męczarnie cale mole acrak’ nie tam rzucić i pędzić jak falc (s. 132).    ^{J crpie}

Jest zbliżona scena i w Bez dogmatu - bohater na mostku przy alpejskiej kaskadzie, woda, skały, przepaść, myśl o śmierci i werterowskie przekonanie, że oto ma się odwagę umrzeć. W jednym i drugim wypadku samobójstwo nie jest bowiem przejawem słabości, nic jesttylko formą ucieczki od świata. Jest świadomym wyborem, długo odkładaną decyzją wypływającą z rozpoznania własnej sytuacji.

Płoszowskiego z Werterem, i każdym romantycznym kochankiem, wiąże także przeświadczenie, że w wybranej kobiecie odnalazł drugą połowę siebie, że jest ona jego przeznaczeniem, jego „istotą bliźnią”. Werter mówi

0    „powinowactwie z wyboru” i „tajemnym pociągu”. A Płoszowski? Czasem wzdycha po prostu: Jak my jednak byliśmy dla siebie stworzeni, jak nasze istoty lgną do siebie” (s. 170). A czasem - w stylu epoki - próbuje rozjaśnić moce tajemne „zaledwie dopiero nazwane przez naukę” (s. 165)

1    odpowiedzialne za to fatalne zauroczenie: „To odczuwanie daje mi jakąś współ mistyczną, wpół zbliżoną do przyrodniczej hipotezy wiarę, że

natura przeznaczyła ją dla mnie” (s. 223).

Romantyczna w swej istocie myśl o przedustawnym, tajemniczym przeznaczeniu sobie kochanków próbuje się tu stroić w naukowe, przyrodnicze hipotezy aby w końcu wybrzmieć w słowach ujawniających istotę tego przekonania: „dusze nasze są poślubione” (s. 274). 1 tę romantyczno-mi-styczną dykcję warto zapamiętać.