288 4

_ , .ru STO?*

e MffAL£ • ^    _nrxyp#dku »wę/oncgo pola au*tr_n,_t

C p Cr MO. ^T'‘    pierwszy występuje

ssrii    rrr* '■

B. S I *£°J£. * przy odpowiedni.. du/c, ,l„_v , v Un»*    „w.onych «T'^krcS* _a|vm zakresie stanu «*gn •«> <en>Pc_r;„,

j?    fa/4 y.ah.lnd -    W przypadku odpow.ednto _Ull„

Mn I* » katary o,oc«n«0.J«'    , _/junkniętym polem aus.cn„_{u Jc},„

»^«^kÓW,W°^r/'^,C,mu «»!«•’■ ^'f^trryl *“^d"*^n,en"

>- -^{ł,iwe; mo,na ,o /r<,b,c} *».*

"S2». węglik** * f ws^hstopowychmogą występowaćn_as_lq)u„_ “ ' „V» podano w raoi. »•¹ •

__liacc pierwiastków stopowych;

W ""^węgliki Fe.C, "*“^W*Jc^e substytucyjne pierw,asik, st„_p,_lvie węglik, (Fe.    ^^ne. jeżeli nie ma stę na myśl, konkre.

^{okreś,ona ,lo4ć te,a}“'^p,cr*

_ka lub P'₄^C^_ęg|lkl M.C    Śą^ętc W tabl. 8.1. Przedstawicielem

Węgliki żlozonctyp Q _{w sta]ach jes}, zmienny , mieści się ₍._Mi

^_py jest węglik M,C Jeg    _Fe4(W.Mo)_;C. Innym węglikiem do/.

» zakres,e od Fe.^.MO),    _{jednjk w} węglikach prostych, np. Ci c

•s, węglik M;,C, M^a ^ _Fe„(W.Mo),C₆. Jest on metastabilny. |edi... ego Skład odpow.ada    stab.lizację. Istnieje wiele analogii międo

iewielkie ilości chromu po    .)    ^ _w /e ma nieco mniejszą średnice atom,

totkami i węglikami. A» •. * , MN i M,N, mające, podobnie jak węglik,

,Z węgiel, tworzy M . _{an [WO}rzą również, azotki M₄N. Poszczególne *hy metaliczne. Zcl .    Rozpuszczalność jest szczególnie

«K« ¹ ^^kl    irZ samą strukturę krystahezną. Węglik MC

'^MN^ySe¹ rozpuszczają się n.eograntcz.cn,e w sobie. Fazy. w których Sije wcS i azot. są nazywane wągBtoUPtom , są zapisywane w postać,

^<Cii) S.,^MidzymMc występują tylko w niewielu stalach wysokostopo-

b W sulach^dużych zawartościach Ni i Al wydziela s,ę faza międ/.ymei.i ./ eh Wstalachod y    _konyM£ do utwardzania wydzieleniowego -ta

‘tym «lu' można również wykorzystać wydzielenia fazy Ni,Mo w stalach kiwających Ni i Mo. W stalach wysokochromowych wydziela się niekiedy ja.

niciubtlne

tabl*c^{a 81}- TT* ^P*^TO-Ik*    «** «* «*« «kuiu

W* _rmct>,*C) le p«cnM*Mk>    ^JJU

H*'

V A		VIA	VIIA |
		Cr.jC,	Mos,C%
vc		Cr,C,	M».C,
	VX	1	MntC
NK*	Nb,C	MojC MoC	H 1 Węgliki
			1_] Węgliki
TaC	i^c	wac WC
			J C 1 Węjhk,

l—l Węgliki

tna) Jej wpływ na własności stali jest niekorzystny, gdy/ wydzielenia fazv u są *'**, kruche, więc nie powodują istotnego umocnienia. natomiast bardzo mocno ^iCksMjł kmchość s«a*i-

Fazy obce są wydzieleniami pierwiastka stopowego. w których rozpuszczał-, _t jtefaza jest niewielka. Przykładem mogą być wydzielenia miedzi w stalach ■wjnJ«*y^ch wydzieleniowo miedzi*.

8 1.4 Wpływ pierwiastków stopowych na własności stali

Iy.£_ir/ _nic jest pierwiastkiem stopow ym, jest natomiast z definicji obecny w stalach.

X* wzrostem zawartości węgla wzrasta wytrzymałość i twardość, natomiast zmniejszają się ciągliwość i spawalność stali (rys. 8.4). Stale niskowęglowe charakteryzują się umiarkowaną wytrzymałością i bardzo dobrą ciągliwoscią. Ze względu na bardzo dobrą formowalność w stanie normalizowanym s* one w szerokim zakresie stosowane do budowy mostów, statków i samochodów . Wytrzymałość i twardość marienzytu w stalach zależy głównie od zawartości węgla. Pierwiastki stopowe wpływają tylko nieznacznie na wytrzymałość martenzytu. Węgiel powoduje również zwiększenie hartowności stali. Stale o większej zawartości węgla mają w stanie zahartowanym i odpuszczonym du/ą wytrzymałość i odporność na pękanie. Ograniczeniem jeszcze w iększego zakresu zastosow ania stali, niestopowych jest ich mała hartowność i szybkie mięknięcie w raz ze w zrostem temperatury.

289