290 291

Sobczyńsld E.. 2000. Historia służby geograficznej i topograficznej Wojska Polskiego, Wirezawa, Dom Wydawniczy Bellona.

Stankiewicz M., Glążewski A., 2000. Współczesne mapy topograficzne w wersji cywilnej, W: Kartografia polska u progu XXI wieku. „Materiały Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych’' T. 22, s. 7-32.

Szaflareki J„ 1965, Zarys kartografii. Wyd. II. Warszawa, PPWK. Rozdziały II. VI. VII i XIV

Wąsowicz J.. 1962. Geneza i rozwój map topograficznych. W: Geografia Powszechna| T. 1. Warszawa, PWN.

Rozdział 8

PRZEGLĄDOWE MAPY OGÓLNOGEOGRAFICZNE

Przeglądowe mapy ogólnogeograficzne w wielu krajach nazywane są mapami chorogra-ficznymi (ang. chorographic map, hiszp. Mapa corogrófko, franc. carte chorographigue, nicm. chorographische Kartę), a termin wywodzi się z Geografii (17-23 n.e.) Strabona (63 p.n.e.- około 20 n.e.). W tym dziele, a także w późniejszej Geografii (150 n.e.) Ptolemeusza (około 100-168 n.e.) chorografia (opis przestrzeni, grec. chora - przestrzeń) oznacza dział geografii, a mapy chorograficzne definiowane są jako przedstawiające obszary zamieszkane przez ludzi (ekumena) lub niezamieszkane (anekumena). Termin ten przyjął się w Europie dzięki łacińskiemu tłumaczeniu Geografii (1475).

Przeglądowe mapy ogólnogeograficzne służą do ogólnego przedstawiania w małych skalach większych regionów, krajów, kontynentów i świata. Są rezultatem stopniowej, coraz większej generąlizacji treści map topograficznych, również zaliczanych do map ogólnogeograficznych. Zakres treści tych map, czyli ukształtowanie terenu, jego pokrycie, sieć wodna, osadnicza i komunikacyjna oraz podział polityczny i administracyjny, mimo zmniejszania skali pozostąją niezmienione. Maleje natomiast szczegółowość ujęcia tych charakterystyk i często zmienia się sposób oraz forma ich przedstawienia (ryc. 8.1). W wyniku zmniejszenia skali następuje zmniejszenie powierzchni mapy, a więc i redukcja jej pojemności graficznej, staje się zatem konieczna zmiana postaci graficznej większości prezentowanych elementów treści. Dodatkowym, znaczącym czynnikiem decydującym o treści i formie map ogólnogeograficznych jest ich przeznaczenie. Szczegółowość i postać graficzna samoistnej mapy ogólnogeograficzne kraju są inne niż podobnej mapy stanowiące część składową wielkiego atlasu świata, adresowanego do szerokiego kręgu odbiorców.