2tom044

3. APARATY ELEKTRYCZNE 90

Tablica 3.1. Wielkości znamionowe łączników

Znormalizowane prądy ciągle łączników wysokiego napięcia są następujące:

_ łączniki: 200, 400, 630, 800, 1250, 1600, 2000, 2500, 3150, 4000,'5000 A;

__nadmiarowoprądowe wyzwalacze pierwotne: 6, 10, 16, 25, 40, 63, 100, 160, 200, 250,

315, 400, 500, 630 A.

Obciążalność zwarciowa wszystkich łączników włączonych szeregowo do układu elektroenergetycznego, przez których tory prądowe przepływa prąd zwarciowy do chwili zlikwidowania zakłócenia, powinna mieć dostateczną wartość. Prądy zwarciowe przepływając przez tory prądowe łączników powodują działanie sił na te tory i ich nagrzewanie. Maksymalna wartość sił oddziaływania jest wyznaczona szczytową wartością prądu zwarciowego. Poziom natomiast obciążenia cieplnego toru prądowego zależy od wydzielonej ilości ciepła w czasie przepływu prądu zwarciowego. Rozróżnia się:

—    obciążalność zwarciową elektrodynamiczną;

—    obciążalność zwarciową cieplną krótkotrwałą.

Obciążalność zwarciowa elektrodynamiczna jest określona szczytową wartością prądu zwarciowego, którą łącznik wytrzymuje bez uszkodzeń. Obciążalność zwarciowa cieplna krótkotrwała jest ustalona wartością prądu krótkotrwałego n-sekundowego (skuteczna wartość prądu zastępczego o określonym przebiegu), który płynąc w czasie n sekund nic spowoduje w torzc prądowym przekroczenia temperatur uznanych za dopuszczalne. W tym przypadku, podobnie jak przy obciążalności ciągłej, kryterium dopuszczalnego prądu jest temperatura dopuszczalna elementów łącznika. Temperatura ta, z uwagi na krótkotrwały czas działania, jest znacznie wyższa niż przy obciążalności długotrwałej.

Oprócz wymienionych podstawowych parametrów poszczególnych rodzajów łączników, w zależności od ich przeznaczenia, określa się dodatkowo inne charakteryzujące je wielkości znamionowe (tabl. 3.1).

Wymieniona w tablicy 3.1 robocza zdolność łączenia charakteryzuje możliwości łączeniowe łącznika w normalnych, obciążeniowych warunkach pracy. Określona jest ona prądem łączeniowym znamionowym przy napięciu znamionowym łączeniowym. W podobny sposób zwarciowa zdolność wyłączalna jest określona prądem znamionowym wyłącza-lnym (zwarciowym) przy napięciu znamionowym wyłączalnym.

O pracy łączników w sposób bardzo istotny decydują warunki środowiska, w którym one są stosowane (rozróżnia się wykonania napowietrzne i wnętrzowe). Są również spotykane wykonania łączników wnętrzowych dostosowane do warunków napowietrznych (po umieszczeniu w specjalnych osłonach łączniki mogą pracować na zewnątrz). Warunki środowiskowe charakteryzują następujące parametry:

—    temperatura powietrza;

—    wilgotność względna powietrza, intensywność opadu, stopień oblodzenia;

—    wysokość zainstalowania (ciśnienie statyczne) oraz prędkość wiatru (ciśnienie dynamiczne);

—    zawartość zanieczyszczeń w powietrzu;

—    narażenia mechaniczne.

3.2.3. Elementy i wyposażenie łączników elektroenergetycznych

3.2.3.I. Tory prądowe i zestyki

Tory prądowe i zestyki łączników elektroenergetycznych są budowane z materiałów przewodzących, głównie miedzi i aluminium. Ich wymiarowanie wynika z kryteriów nicprzckraczania zarówno temperatur dopuszczalnych, jak i wytrzymałości mechanicznej; ^w przypadku zestyków dodatkowo — odporności na sczepianie, trwałości łączeniowej i in.

Z kolei poziom temperatur dopuszczalnych jest określany na podstawie dopuszczalnego zmniejszania się wytrzymałości mechanicznej ze wzrostem temperatury samych