2tom097

4. TRANSFORMATORY 196

Rozróżnia się następujące próby wytrzymałości elektrycznej:

—    napięciem doprowadzonym,

—    napięciem piorunowym zacisków liniowych,

—    napięciem piorunowym zacisku gwiazdowego,

—    napięciem indukowanym,

—    napięciem łączeniowym.

Według normy PN-83/E-06040 zakres próby wytrzymałości elektrycznej zależy od napięcia U_m uzwojenia GN i zastosowanej metody probierczej. Metody probiercze dotyczą zestawu następujących napięć probierczych:

—    metoda I: napięcie probiercze piorunowe i przemienne krótkotrwałe,

—    metoda 2: napięcie probiercze łączeniowe i piorunowe.

Tablice wartości napięć probierczych wg metody / oraz 2 zawiera norma PN-83/F.-06040. Próby prowadzi się zgodnie z normami: PN-85/E-04070/I2 próba napięciem przemiennym; PN-86/E-04070/13 próba napięciem udarowym piorunowym; PN-85/E-04070/14

—    próba napięciem udarowym łączeniowym; PN-86/E-04070/15 — pomiar intensywności wyładowań niezupełnych.

Rys. 4.26. Przebieg wartości skutecznej napięcia podczas próby długotrwałej napięciem indukowanym

W przypadku transformatorów badanych metodą 2 próba napięciem indukowanym długotrwałym każdego zacisku liniowego jest wykonywana tak, aby otrzymać przebieg napięcia probierczego względem ziemi zgodny z rys. 4.26. Podczas próby mierzy się intensywność wyładowań niezupełnych. Kryteria ich oceny są uzgadniane między wytwórcą i odbiorcą wg PN-86/E-04070/15.

Badania typu obejmują badania wyrobu, a ponadto:

—    próbę wytrzymałości kadzi na ciśnienie (PN-86/E-04070/04);

—    próbę nagrzewania (PN-86/E-04070/11);

—    próbę wytrzymałości dynamicznej transformatorów rozdzielczych o mocy nic większej niż 1600 kV A (PN-85/E-04070/16);

—    pomiar poziomu hałasu transformatorów rozdzielczych (PN-86/E-04070/17);

—    pomiar impcdancji kolejności zerowej transformatorów o napięciu U_m > 123 kV (PN-81/E-04070/10).

Badania dodatkowe (wykonywane po uzgodnieniu między zamawiającym a wytwórcą) obejmują, np.: próbę wytrzymałości dynamicznej i pomiar poziomu hałasu transformatorów o mocy większej niż 1600 kV • A, próbę transformatorów rozdzielczych udarem piorunowym uciętym na czole.

Transformatory powinny spełniać wymagania normy PN-83/E-06040 i PN-IEC 76-1 w zakresie wyników prób i pomiarów podczas badań z uwzględnieniem ich dopuszczalnych tolerancji.

414. Transformatory i autotransformatory

energetyczne

4.14.1. Ogólne wymagania techniczne

Warunki pracy. Transformatory są przeznaczone do pracy w warunkach normalnych wg PN-IEC 76-1, w klimacie umiarkowanym.

Częstotliwość sieci zasilającej — 50 Hz, kształt napięcia sieci — praktycznie sinusoidalny, układ napięć — praktycznie symetryczny.

Regulacja przekładni. Transformatory blokowe instalowane w Polsce mają stalą przekładnię, transformatory sieciowe — skokową regulację przekładni pod obciążeniem, a transformatory rozdzielcze śn/nn — skokową regulację przekładni w stanie bcz-napięciowym.

Obciążalność transformatorów przy napięciu różnym od znamionowego. Transformatory blokowe powinny umożliwiać trwałe ich obciążanie mocą znamionową przy zmianach napięcia w przedziale +7,5%, —5%.

Transformatory sieciowe i rozdzielcze powinny być przystosowane do trwałego ich obciążenia prądem znamionowym (zaczepowym) przy napięciu zasilającym równym 105% napięcia znamionowego (zaczepowego).

Poziomy izolacji i rodzaje napięć probierczych —• wg PN-83/E-06040.

Izolacja zacisków liniowych uzwojeń transformatorów blokowych i sieciowych o napięciu U_m = 123 i 245 kV (badanych wg metody / omówionej w p. 4.13) powinna być próbowana napięciami o wartościach podanych w tabl. 4.14.

Tablica 4.14. Napięcia probiercze transformatorów przeznaczonych do pracy w sieci o napięciu znamionowym 110 i 220 kV, wg PN-83/E-06040 [4.30]

um	Udar piorunowy, kV		Napięcie przemienne krótkotrwałe, kV
kV	pełny	ucięty	doziemne	międzyfazowc
123	450	520	185	230
245	850	950	360	395

Izolacja zacisków liniowych uzwojeń GN transformatorów blokowych i sieciowych ⁰    = 420 kV (badanych wg metody 2 omówionej w p. 4.13) powinna być próbowana

udarami łączeniowymi i piorunowymi o wartościach podanych w tabl. 4.15, a ponadto napięciem przemiennym długotrwałym wg p. 9.7 normy PN-83/E-06040.

Izolacja zacisku gwiazdowego uzwojeń głównych autotransformatorów sieciowych oraz uzwojeń 400 kV transformatorów sieciowych (w eksploatacji trwale uziemionego)jest

nadana tylko napięciem przemiennym doprowadzonym o wartości nie mniejszej niż 48 kV.

Izolacja zacisku gwiazdowego uzwojeń 110 kV transformatorów sieciowych powinna yc próbowana udarem piorunowym pełnym 250 kV i napięciem przemiennym krótkotrwałym 95 kV.

Izolacja zacisku gwiazdowego transformatorów blokowych powinna być próbowana upięciami o wartościach podanych w tabl. 4.16. j ⁰²'^0tny izolacji i rodzaje napięć probierczych dla transformatorów rozdzielczych Podano w p. 4.14.5.