24

Kwiaty zielone, brązowe lub niepozorne

Storczykowate

Orchidaceae

Obuwik pospolity

Cypripedium calceolus L.

m V~VI l 15-50 cm

Li. jajowate, z wyraźną nerwacją, obejmujące lod., jasnozielone; kwiaty zebrane po 1-2, duże; pl. czerwonobrązowe, lancetowate, oba dolne zrośnięte na 4/5 dl.; warżka w kształcie pantofla, z żółtymi i ciemnymi żyłkami, nakrapiana; pręciki 2 (pozostałe gatunki tylko 1 pręcik). Chroniona! A Lasy liściaste, zarośla, podłoże wapienne; w Alpach do ok. 1600 m n.p.m.; rzadka, w wielu miejscach wyginęła. Głównie Europa Północna i Środkowa; w Polsce na całym obszarze, ale rzadka. St. zaar. 3!

„ Listera jajowata

Listera ovata (L.) R. Br.

® V VII l 20-50 cm

Lod. z 2 naprzeciwległymi, jajowatymi li.; grono wielokwiatowe; pł. zielone; warżka żółtozielona, głęboko rozcięta, 2-latkowa. Chroniona! A Lasy liściaste, zarośla, górskie łąki; dość częsta. Niemal cala Europa; w Polsce na całym obszarze.

„ Listera sercowata

Listera cordata R. Br.

H V-VIII l 5-25 cm

Lod. delikatna, bladozielona, w środku 2 sercowate, lśniące, zielone li.; grono złożone z 6-12 kwiatów; pl. żółtozielone do czerwonawobrązowych; warżka czerwona, głęboko wcięta, odcinki z dt. szpicami, rozciągnięte. Chroniona! A Bogate w mech lasy, porośnięte sosnami góry; rzadka. Europa Północna, Alpy, Pireneje, Karpaty, Sudety.

St. zaar, 3!

Dwulistnik muszy

Ophrys insectifera L. {0. muscifera Huds.)

♦ V-VI l 15-30 cm

Li. lancetowate, pochewkowato obejmujące tod.; kwiatostan luźny, skąpokwiatowy, pł. zewnętrzne 3, owalne, zielonkawe, 2 boczne wewnętrzne nitkowate, czerwonobrązowe; warżka trójklapowa, bez ostrogi, dwukrotnie dł. niż szer., purpurowobrązowa, aksamitna, z szarą plamką. Chroniona! A Słoneczne stoki, murawy półsuche; raczej rzadka. Niemal cała Europa; w Polsce w Pieninach. St. zaar. 3!

Dwulistnik pajęczy

Ophrys sphegodes Mili. [0. araneifera Huds.)

Q V-VII t 15-30 cm

Zewnętrzne pl. kwiatu owalne, zielonkawe; warżka owłosiona, niepodzielona, rozdęta, czerwonobrązowa z niebieskawym rysunkiem w kształcie litery H, podobna do ciała pająka krzyżaka, bez ostrogi. Chroniona! A Widne lasy; rzadka. Europa Środkowa i Południowa St. zaar. 2!

_R Dwulistnik trzmieli

Ophrys holoserica (Burm. Fil.) Greutei (O. arachnites (L.) Reichard,

O. fuciflora (F. W. Schmidt) Moench

H VI l 15-30 cm

PL zewnętrzne kwiatów białe lub różowe, z zielonym nerwem środkowym, owalne, pl. wewnętrzne trój kanciaste; warżka niepodzielona, niemal czworokątna, czerownobrązowa, z żółtawymi rysunkami, owłosiona, podobna do trzmiela. Chroniona¹ A Murawy półsuche, suche zarośla; rzadka Europa Środkowa i Południowa. St. żarn 2'