2 Spis treści 2

Projekt okładki i stron tytułowych Maryna Wiśniewska

Ilustracja na okładce Images.com/Corbis/Curtis Parker

Redaktor inicjujący Monika Szewczyk

Redaktor Anna Stankiewicz

Copyright © by Wydawnictwo Naukowe PWN SA Warszawa 2007

ISBN 978-83-01-15233-8

Wydawnictwo Naukowe PWN SA 00-251 Warszawa, ul. Miodowa 10 tel. [phone]; faks 022 69 54 031 e-mail: [e-mail]; www.pwn.pl

Spis treści

Wstęp .............................................. 9

Część I. Istota języka i jego cechy ..................... 11

Wykład 1. Pojęcie języka naturalnego. Język jako system znaków konwencjonalnych na tle innych systemów znakowych........ 12

1.1.    Definicja języka .................................... 12

1.2.    System a użycie systemu. Język a mówienie ............... 13

1.3.    Język jako system znaków konwencjonalnych............... 15

Wykład 2. Cechy istotne języka naturalnego ................ 22

2.1.    Czy znaki językowe mają charakter konwencjonalny? ......... 23

2.2.    Foniczność znaków językowych ......................... 24

2.3.    Dwustopniowość znaków językowych .................... 25

2.4.    Dwuklasowość języka ................................ 26

2.5.    Uniwersalność systemu językowego ..................... 28

2.6.    Abstrakcyjność znaków językowych ...................... 28

2.7.    Polisemiczność    znaków    (twórcze przesunięcia znaczeń) ....... 29

2.8.    Inne właściwości języka, będące konsekwencją cech podstawowych 30

2.9.    Podsumowanie: cechy specyficzne języka ludzkiego w opozycji

do komunikacji    zwierząt .............................. 31

Wykład 3. System a użycie systemu. Granice systemu językowego.

Pojęcie tekstu, wypowiedzi, dyskursu ..................... 34

3.1.    Granice systemu językowego .......................... 35

3.2.    Złożoność zjawisk należących do sfery    użycia języka ......... 37

3.3.    Pojęcie tekstu, wypowiedzi i dyskursu ..................... 38

3.4.    Sposób istnienia tekstów-wytworów, ich    realizacje i przekształcenia 42

3.5.    Elementy paralingwistyczne jako składniki czynności mówienia.

Tak zwana mowa ciała    ............................... 44

Wykład 4. Funkcje języka i wypowiedzi ................... 46

4.1.    Rzut oka na historię zagadnienia ........................ 46

4.2.    Odróżnienie systemu, wypowiedzi i języka pojętego jako ogólna

działalność mowna człowieka (fr. langage) ................. 52

4.3.    Funkcje systemu językowego .......................... 53

4.4.    Funkcje języka jako zjawiska społecznego ................. 55    5