301

MMI W.,./ wi.m.-W. 'lilii. mihhiii mu tt i hi tiih

Następną pról>ę integracji walutowej kraje „dziewiątki" podjęli w 1979 r. Tym ra/etii zaowocowała ona stworzeniem tzw. I.tiropcjskbgo Systemu Wal ułowiło (European Monctary System), opracowanego na podstawie projektu niemiccko-francuskiego. Decyzje w tej sprawie podjęła Rada Europejska. System zaczął obowiązywać od 13 marca 1979 r. Celno jego działalności była stabilizacja walut i ograniczanie inflacji w krapn li członkowskich.

Podstawą działalności Europejskiego Systemu Walutowego była europejska jednostka walutowa (ecu)¹⁴ (skrót angielskiej nazwy: europ9an currency unii); ecu była ustalana w relacji do waluty każdego kraju członkowskiego jako tzw. centralny kurs walutowy.

Oprócz wspólnej jednostki walutowej Europejski System Walutowy obejmował:

-    zasady kształtowania kursów walutowych,

postanowienia kredytowe w ramach wspólnego funduszu - Europę) skiego Funduszu Współpracy Walutowej (European Fund for Monetms Cooperation),

-    mechanizmy dostosowawcze.

Waluty krajów członkowskich EWG mogły zmieniać kurs w stosunku do ecu tylko w granicach ustalonych przez Komisję. Sygnałem do intcrwoin |i była zmiana kursu waluty kraju członkowskiego równa tzw. odchyleniu progowemu, które stanowiło 75% maksymalnego marginesu odchyl* u kursu danej waluty w stosunku do ecu.

Najistotniejszą częścią Europejskiego Systemu Walutowego |eit mechanizm dostosowawczy, obejmujący środki, za pomocą który* h ma być osiągana stabilizacja walut w określonych granicach ot o przywracana zachwiana równowaga płatnicza. Do środków tych nale/ą interwencja na rynkach dewizowych, posunięcia wewnętrznej polityk • gospodarczej (przede wszystkim pieniężnej) oraz zmiana kursu centralnego (dewaluacja lub rewaluacja). Interwencja na rynkach dewizowych mol# polegać na sprzedaży waluty obcej (z własnych rezerw dewizowych lub zaciągniętych kredytów) za walutę własną w celu niedopuszczeni# do spadku kursu własnej waluty poniżej określonej granicy. Uzupełnieniem tych operacji może być zaostrzenie wewnętrznej polityki pienię/m| i budżetowej.

" Bcu jest ważonym przeciętnym koszykiem walut wszystkich krajów nalcZJicytflt *•• BW(i Waga każdej waluty jest okredona w /nltrżnotci od udziału danego ko*|u i zlonkitwskiego w wymianie handlowej w rama* h Wspólnoty.

W pieiwszyrh lalmli Isiiilenin Europejski System Walutowy »!• im* dola /o spolmal swoje hiiikt |e kiiiny walni krajów EWO hyły ustahllizo *aite W lalach OKI I9HJ |Hi|awily się pierwsze napięcia. odnotowano mohI d/ialalnokl interwencyjnej hanków. częściej (cź zmieniały się i/w. kumy centralne.

Na przełomie trzeciego i c/.wartcgo kwartału 1992 r. wy.stiipiły znaczne .•kłócenia w funkcjonowaniu Europejskiego Systemu Walutowego w wyniku (••iliiyki monetarnej Niemiec, utrzymujących wysoką stopę procentową, co jmwoilowitło aprecjację miirki, a także w wyniku ogólnej rccesii gospodarczej H kulki napięć jako pierwsze odczuły kraje Systemu mające n aj słaba/r ‘ tiluly Pomimo interwencji na rynku walutowym oraz decyzji podniesienia lupy procentowej przez Bank Anglii doszło do /.dewaluowania waluty ylyjskiej w skali przekraczającej dopuszczalny zakres fluktuacji w lamach Mysiemu. Doprowadziło to do wystąpienia Wielkiej Brytanii z Europejskiego Mysiemu Walutowego. Podobnie Bank Włoch podjął decyzję o dewaluacji hm o 10%, co wpłynęło na wycofanie się tego kraju z Europejskiego Mysiemu Walutowego.

W 1993 r. ustalono dopuszczalne granice wahań kursów walutowych im 115%. Poprzednio stosowane przedziały wahań zastosowano jedynie * stosunku do marki niemieckiej.

27.4. Jednolity rynek europejski

Utworzenie rynku wewnętrznego charakteryzującego się swobodnym pi/opływem towarów, usług i czynników produkcji na obszarze kiajów wchodzących w skład Wspólnot Europejskich zostało przewidziane przez traktat rzymski.

W 1985 r. Komisja Wspólnot Europejskich pod przewodnictwem I Delorsa przygotowała i opublikowała program tworzenia jednolitego lynku europejskiego w postaci tzw. „białej księgi". Dokument ten zawierał pinpo/ycje Komisji dotyczące projektów 282 aktów prawnych, klóio miały być podstawą wprowadzenia w życie zasad swobodnego przepływu towarów, usług, kapitału i ludzi. W dokumencie tym przedstawiono lównicż szczegółowy kalendarz wprowadzania w życic poszczególnych pi/opisów.

Podstawą prawną programu przedstawionego w „białej księdze" test tediiollty Akt Europejski uchwalony w |9Hó r. Program wprowadzenia w Zycie załoZcń dotyczących swobodnego przepływu towarów, usług,