302

3.13. Metody badań ceramicznych

materiałów budowlanych wypalanych

Elżbieta Brylska

Jednym z podziałów ceramicznych materiałów budowlanych wypalanych jest podział ze względu na cechy użytkowe, czyli wynikające z funkcji, jaką dany materiał spełnia w konstrukcji budynku lub jego otoczeniu. Wyróżnia się:

-    materiały ścienne - odpowiedzialne za nośność ścian konstrukcyjnych i ściany działowe w budynku;

-    materiały klinkierowe budowlane - stanowiące elementy konstrukcji fundamentów, przenoszące duże obciążenia lub będące materiałem elewacyjnym o dużej odporności na czynniki zewnętrzne;

-    materiały stropowe i dekarskie - gwarantujące szczelność i trwałość połaci dachowej w budynku;

-    materiały klinkierowe drogowe - stanowiące element bardzo trwałej ceramicznej nawierzchni ułożonej wokół budynku;

-    rurki drenarskie i rury kamionkowe - wykorzystywane do odwadniania terenu wokół budynku i jego skanalizowania.

Cechami użytkowymi, które określają przydatność większości asortymentów ceramicznych materiałów budowlanych wypalanych, są:

-    wytrzymałość mechaniczna (w zależności od rodzaju obciążeń, na jakie materiał jest narażony, jest to wytrzymałość na ściskanie, złamanie, zgniatanie lub obciążenie statyczne);

-    nasiąkliwość lub przesiąkł i wość;

-    odporność na działanie mrozu, tzw. mrozoodporność;

-    obecność szkodliwej zawartości ziaren CaO (normowa nazwa cechy: „obecność szkodliwej zawartości marglu”);

-    obecność szkodliwej zawartości soli rozpuszczalnych (możliwość pojawienia się szkodliwych wykwitów siarczanów);

-    stężenie naturalnych pierwiastków promieniotwórczych;

-    ścieralność, odporność na uderzenie, odporność chemiczna (kwasoodporność i łu-goodporność).

Porównanie normowych właściwości użytkowych krajowych wypalanych ceramicznych materiałów budowlanych przedstawiono w tabeli 2.16 w podrozdziale 2.4.1.

Zakres i sposób przeprowadzania badań jakości ceramiki budowlanej jest ściśle określony w odpowiednich normach badań technicznych i normach przedmiotowych. Badania wyrobów rozpoczyna się od sprawdzenia ich cech zewnętrznych, a przede wszystkim prawidłowości kształtu, spełnienia wymagań w zakresie dopuszczalnej dla danego asortymentu tolerancji wymiarowej wyrobu i znajdujących się w nim drążeń, ukształtowania powierzchni, barwy itd. Jednakże najistotniejsze wymagania (tab. 3.39), wynikające z funkcji użytkowych tych materiałów, to wymagania odnośnie do cech odpowiedzialnych za bezpieczeństwo budowli oraz za warunki zdrowotne w pomieszczeniach.

302