328 3

9 MATERIAŁY CERAMICZNE I SZKLĄ

RYS. 9.1. Zawanoić poszczególnych pierwiastków chemicznych w skorupie ziemskiej w p_foCcn. masowych

powodującą trwałe związanie proszku. Zawartości poszczególnych minerałów w niektórych produktach z gliny przedstawiono na rys. 9.2. Typowymi produktu,,' otrzymywanymi z gliny są cegły, dachówki, rury kanalizacyjne oraz płytki ścicmj i podłogowe.

Krzemerko

(StOj)

RYS 9 2. ZawartoiC poszczególnych minerałów w typowych wyrobach z gliny

W uproszczeniu można stwierdzić, że najbardziej przejrzysty obraz rozwoju i zwyczajów poszczególnych cywilizacji stanowi zwykłe garncars/uo, którego wyroby są produktami handlowymi od ok. 4000 roku p.n.e. Zakres produkowanych ceramik krzemianowych jest odzwierciedleniem różnorodności lokalnych zło/ minerałów krzemianowych. Podstawowe składy niektórych materiałów ceramicznych przedstawiono na rys. 9.3.

\A/vtwarzanie wyrobów z gliny

₍rozdrabniani a wypalania, szk

^WY _{4 wv}iwarzania wyrobów z gliny składa się /. przygotowania masy formierskiej P^f0te5 . • .... .    ernwców na sucho lub z wodą), formowania, suszenia.

ia szkliwienia i zdobienia. Podczas formowania nadaje się masie ceramiczny kształt. Formowalność mieszanki składającej się z gliny, krzemionki

k lenia zwiększa się wraz z zawartością gliny. Dodana do gliny woda tworzy ¹ *\ _blonkę wokół poszczególnych płytek kaolimtu. dzięki czemu cząstki mogą się Zlo przemieszczać względem siebie i w rezultacie glina po dodaniu do mej wody harakteryzuje się bardzo dobrą formowalnością. Uformowany wyrób musi mieć Ljnowiednią wytrzymałość, aby me został uszkodzony podczas transportu i suszenia Wyroby z gliny są zwykle formowane w stanic hydropłastycznym lub prze/ odlewanie z gęstwy (zawiesiny proszu w cieczy). Najczęściej stosowaną metodą formowania hydroplastycznego jest formowanie przez wyciskanie polegające na wypychaniu plastycznej i sztywnej masy ceramicznej prze/, otwór o zadanym

kształcie.

RYS. 9.4. Zmiana objętości uformowanej gliny podczas usuwania wody w procesie suszenia: a) po uformowaniu. b) po częściowym odparowaniu wody, c) po całkowitym odparowaniu wody

a)    b)    c)

329