img078

cr f

MPa

Rys. 1.2. Program naprężeń SRM-100

ze materiały ceramiczne i związki

ą metale i ich stopy, kruche pękanie biograficznych. Są to płaszczyzny w a się pękaniem kruchym łupliwym.

.ormalne do płaszczyzny łupliwości a kruchego to pękanie po granicach

aizą do trzech różnych przeło-

■ego (ciągliwego),

: » kruchego w płaszczyznach łupli-

bgo po granicach ziaren struktury

* siąpić w postaci dwóch obrazów zmęczeniowymi, które są śladem zali.— etapie pękania. Ma to miejsce Destrukcji nie jest obciążony. Linie r czasie zmiany warunków obcią-_ - e r rędkości pękania elementu, ęczeniowego przedstawiaj ą zdj ęcia izy którym otrzymano te przełomy ic ~; za połówek przełomów dwóch rem are blachy z lotniczego stopu K2*ym nacięciami. Przełom próbki m c; ania blachy) widoczny jest •aaęsa? w kierunku TL (poprzecznie

a awewij.- a przełomów dwóch próbek —    _7 a 7L ■ b) [8]

Widoczne na przełomach nieuzbrojonym okiem szare linie o kształcie łukowym są liniami zmęczeniowymi. Są one śladem rozwijającego się pęknięcia w głąb próbek z nacięć bocznych otworu centralnego. Odległości pomiędzy liniami zmęczeniowymi wzrastają wraz ze wzrostem długości pęknięcia na powierzchni i w głąb próbek.

Obraz przełomu plastycznego o budowie plastrowej daje obraz wgłębień i uwypukleń wskazujących na odkształcenia plastyczne materiału [2], [4]. Obraz takiego przełomu, pochodzący z mikroskopu skaningowego SEM przedstawia zdjęcie na rysunku 1.3a. Obraz wycinka powierzchni pęknięcia tej samej próbki, lecz pochodzący z mikroskopu transmisyjnego TEM, przedstawia zdjęcie na rysunku 1.3b. Ze względu na stosowaną metodę replik do odwzorowania powierzchni pęknięcia próbki i dalszej jej obserwacji w mikroskopie TEM, obraz na rysunku 1.3b jest obrazem dopełniającym w stosunku do obrazu na rysunku 1.3a. Przełom dotyczy płaskiej próbki z normalizowanej węglowej stali 45 zniszczonej przy wahadłowym zginaniu o amplitudzie naprężenia <J_a - 350 MPa (granica plastyczności tej stali R_e = 380 MPa). Wielkość wzniesień i wgłębień widocznych na zdjęciach ma związek ze strukturą materiału, czyli z rozmiarem ziaren osnowy, ale też z wielkością i rodzajem naprężeń istniejących w elemencie. Wgłębienia powstają zazwyczaj z mikropustek i z mikropęknięć istniejących w materiale lub tworzących się w czasie obciążenia. Mikropustki są miejscami po oderwaniu się, w trakcie tworzenia się przełomu, wydzieleń faz międzymetalicznych lub pęcherzyków gazów, które wydzielają się podczas obróbki cieplnej stali.

11