345 2

Bogdan Rączkowski - BHP w praktyce Rozdział 9

Frezarko-wiertarka

Proces frezowania polega na skrawaniu powoli przesuwającego lub obracającego się materiału za pomocą obracającego się freza (narzędzie wieloostrzowe). W czasie frezowania powstają wióry spiralne, lukowe lub odpryskowe, które swoimi ostrymi krawędziami mogą spowodować skaleczenie. Wióry z uwagi na ich wysoką temperaturę (500-600°C) mogą również spowodować poparzenie pracownika.

Narzędzia

W zależności od rodzaju obróbki stosuje się różne narzędzia, takie jak:

- frez pojedynczy,

- zespół frezów,

- głowice frezerskie.

Osłony

® Ruchy obrabiarki powinny być możliwe tylko wówczas, gdy ruchoma osłona blokująca jest zamknięta. Utwarcie ruchomej osłony powinno spowodować zatrzymanie obrabiarki.

® Osłony powinny być tak zaprojektowane, aby zatrzymywały lub chroniły przed oddziaływaniem wiórów, cieczy i części, które mogą wypaść lub być wyrzucone.

« Dostęp do niebezpiecznych części przenoszenia mocy (łańcuchy, przekładnie itp.) powinien być zabezpieczony osłonami stałymi.

Bezpieczne metody pracy na frezarkach [X 361]

• Zagłębienia w obrabiarce lub wokół obrabiarki powinny być zakryte lub zabezpieczone przed wpadnięciem do nich osób, przez zastosowanie np. balustrad lub innych skutecznych zabezpieczeń.

• Odległości bezpieczeństwa między ruchomymi elementami obrabiarki i ścianami zagłębienia lub innymi stałymi częściami powinny być zgodne z wymogami normy X 702.

• Przedmioty obrabiane, oprzyrządowanie i wyposażenie narzędziowe powinny być łatwe do przenoszenia. Do podnoszenia części o masie większej niż 10 kg powinny być stosowane zmechanizowaną środki transportu.

® Powinno być zastosowane oświetlenie strefy roboczej (zgodnie z X 494) wynoszące minimum 500 lx.

• Klucz do uchwytów lub podobne urządzenie do ręcznego mocowania szczęk lub ręcznego mocowania przedmiotu w uchwytach wszystkich typów powinny być tak skonstruowane, aby nie mogły pozostać w obracającym się uchwycie.

Wiertarki [X 358]

Wiertarki służą do wykonywania takich operacji, jak:

• wiercenie,

• rozwiercanie,

• pogłębianie,

• roztaczanie,

• gwintowanie itp.

Z uwagi na budowę rozróżniamy wiertarki: stojakowe (słupowe i kadłubowe), promieniowe, wiełowrzecionowe.

Narzędzia

W zależności od rodzaju wykonywanej operacji stosuje się wiertła, rozwiertaki, gwintowniki itp. Najczęściej jednak stosuje się wiertła. Końcówka wiertła, służąca do mocowania w wiertarce, ma kształt cylindryczny lub stożkowy. Wiertła z końcówką cylindryczną mocowane są w uchwytach do wierteł, a z końcówką stożkową bezpośrednio w gnieździe stożkowym wrzeciona wiertarki. W przypadku wierteł o mniejszych wymiarach niż gniazdo wrzeciona stosuje się tuleje redukcyjne.

Osłony

• Dostęp do stref zagrożeń mechanicznych powodowanych obracającym się wrzecionem i narzędziem (wiertłem) powinien być uniemożliwiony osłonami stałymi lub nastawnymi lub ruchomymi osłonami blokującymi.

687