354

Pokrzyk wilcza-jagoda 345

Poza bezpośrednim zastosowaniem w lecznictwie, pokrzyk używany jest jako surowiec do otrzymywania czystych alkaloidów jak atropina, skopolamina,- hyoseyamina. .

Atropina jest często stosowana w okulistyce jako środek rozszerzający źrenicę oka.

Wymagania klimatyczne i glebowe. Pokrzyk rozpowszechniony jest: w całej środkowej, zachodniej, częściowo i południowej Europie, gdzie rośnie dziko w widnych lasach mieszanych i na leśnych polanach, szczególnie na glebach próehnicznyeh, dostatecznie wilgotnych, bogatych, w wapń. U nas rośnie dość rzadko w Małopolsce, na Śląsku, na Wyżynie Krakowsko-Wieluńskiej, w Górach Świętokrzyskich, w Zamojszezyźnie i na Roztoczu. Ze względu na rzadkie występowanie pokrzyk, znajduje się pod ochroną i ze stanowisk naturalnych nie może być zbierany.

Uprawa tej rośliny nie jest trudna, najpewniejsza jednak w Polsce południowej i południowo-zachodniej, w obrębie jej naturalnego zasięgu. Niebezpieczeństwem dla plantacji są ostre i bezśnieżne zimy, podczas których rośliny wymarzają, jeśli nie były przykryte ziemią lub mierzwą; zdarza się to często zwłaszcza w Polsce środkowej i północnej, ha północ od granicy naturalnego zasięgu.

Pokrzyk wymaga gleby głębokiej, żyznej, bogatej w próchnicę i wapń, stale wilgotnej, ale nie podmokłej. Na glebie podmokłej łatwo wymarza. Nie znosi gleb zakwaszonych. Lubi stanowisko półzacienione, dobrze osłonięte od wiatru. Na stanowiskach otwartych cierpi od skwarów letnich, podczas których liście starsze więdną i szybko żółkną. Dobrze się udaje w sadach i parkach.

Uprawa i nawożenie. Pokrzyk jest rośliną wieloletnią, korzeniącą się bardzo głęboko, wymaga więc pola starannie przygotowanego, czystego i głębokiej orki jesiennej z pogłębiaczem. Głęboka orka ułatwia rozwój Silnego systemu korzeniowego, co wpływa dodatnio na plon i zimotrwa-łość plantacji. Najlepszym stanowiskiem w płodozmianie jest pole po okopowych na pełnym oborniku.

Pokrzyk nie lubi świeżego obornika; dobrze wyzyskuje rozłożony obornik lub kompost dany jesienią przed założeniem plantacji. W doświadczeniach PINLSR pokrzyk na takim oborniku dał blisko 50-procentową zwyżkę plonu.

Najlepsze wyniki daje zastosowanie obornika razem z nawozami mineralnymi. Jako przeciętną normę można przyjąć: 20—30 t/ha obornika oraz saletry około 3 q/ha, superfosfatu — 2,5 q/ha i soli potasowej 40°/o — około 1,5 q/ha.

Dla pokrzyku najważniejsze jest nawożenie azotowe, zarówno organiczne (przede wszystkim), jak i mineralne. Wpływa ono korzystnie nie