DSCN0375

45

44

Używany jest jako domieszka do stali szybkotnącej oraz do stali przeznaczonej na magnesy stałe. Poza tym służy jako środek wiążący do wąglików spiekanych narzędziowych.

W o I 1 r a m jest to ciężki, wysokotopliwy biały metal bardzo twardy i kruchy. Masa właściwa 19,3t temperatura top. nienia 3410°C. Stosowany jest na włókna żarówek, do wyrobu , _v stali ognioodpornych i szybkotnących oraz węglików spiekanych narzędziowych.

Molibden jest to metal o barwie srebrżystobiałej, masie właściwej 10,2, temperaturze topnienia 2620°C* ZastosoJ manie ma jako składnik uszlachetniający przy wyrobię stali ą, cjalnych, działanie ma dwukrotnie silniejsze niż wolfram/zwij kaza twardość stali w wysokich temperaturach/ i służy ^ chetniania żeliwa.

ff a n a d jest to metal biały o masie właściwej 6,0 i ts peraturze topnienia 1735°0. Jest bardzo twardy i kruchy. Sto sowany jest jako składnik specjalnych gatunków stali. Nadaje on dróbnoziarnistość, podnosi twardość ostrza,' odporność na wysokie temperatury. Umożliwia zwiększenie szybkości skrawa* nia.

Antymon jest to metal srebrzystobiały, bardzo km* chy, używany jest jako dodatek dla zwiększenia twardości ob wiu lub cyny /stopy łożyskowe/. Jego masa właściwa wynosi |j temperatura topnienia 630°C.

kadm otrzymuje się jako produkt uboczny przy obróbce rud cynku i ołowiu, kolor ma biały, masę właściwą 8,6, to?' się w temp. 321 °C. Jest odporny na wpływy atmosferyczne, $ sowany do powlekania stali.

B t e ć jest srebrzystobiałym metalem o masie właściwej 13,5; jest to jedyny metal płynny w normalnej temperaturze* krzepnie przy -39°C. Stosuje się przy wyrobie termometrów oraz przyrządów elektrotechnicznych /prostowniki/. Związki rtęci są bardzo trujące.

Srebro jest to metal szlachetny, odporny na działanie czynników chemicznych z wyjątkiem kwasów azotowego i siarkowego. Masa właściwa wynosi 10,5, temperatura topnienia 960°0, Jest bardzo ciągliwy, doskonały przewodnik ciepła i elektryczności /przewodność elektryczna 63/. Jest stosowany na styki elektryczne i do powlekania galwanicznego.

Złoto jest to metal szlachetny o masie właściwej 19»3 i temperaturze topnienia 1063°C. Bardzo odporny na działanie czynników chemicznych, rozpuszcza się jedynie w wodzie królewskiej /3 części kwasu solnego i 1 część kwasu azotowego/.

Platyna - metal szlachetny o kolorze srebrzystym,masie właściwej 21,5 i temperaturze topnienia 1?70°C. Wysoka temperatura topnienia’ i odporność chemiczna na najmocniejsze kwasy /z wyjątkiem wody królewskiej/ powodują, że platyna jest bardzo dobrym materiałem na przyrządy naukowe, pomiarowe aparaty elektryczne, styki często iskrzące. Platyna należy do najdroższych metali} pokrewny jest iryd, z którym często razem występuje oraz o s m, stosowany dawniej przy produkcji żarówek.

13. STOPY MIEDZI: BRAZ_f MOSIjDZ

Brąz

Brązy normalne są to stopy miedzi z cyną, a brązy specjalne są to wieloskładnikowe stopy miedzi z cyną, cynkiem, ołowiem, fosforem, krzemem, glinem, niklem itd. Brązy cynowe, zawierające domieszkę cynku, czasem i ołowiu, nazwane śą spiżami, brązy aluminiowe noszą nazwę brązali itd. Barwa brązu zależy od procentowej zawartości miedzi: przy zawartości poniżej 85% miedzi jest czerwonozłocista, przy mniejszych ilościach jest szaro-żółta. Własności mechaniczne brązów są dość dobre, odlewalność bardzo dobra, twardość dość duża, ścieralność mała, odporność na wpływy atmosferyczne dobra. Po dłuższym wystawieniu na działanie wpływów atmosferycznych brąz pokrywa się ładnym, zielonym nalotem tzw. patyną. Brązy o bardzo małej zawartości cyny nadają się na wyroby kute, ciągnione /druty/, jmonety' /95% ®i®-ćzi, 5% cyny/. ¹    ___I