skanuj0002

69

'definiowany jest jako (...) miejsce do którego się zmierza lub „to, do czego ląży, co się chce osiągnąć”¹.

Duży wkład w rozwój teorii celów edukacyjnych wniósł w ostatnich latach imerz Denek. Świadczą o tym m.in. dwie jego prace: Wartości i cele edukacji Inej oraz O nowy kształt edukacji. Przedstawia w nich własną definicję celów iłcenia, według której „Cele kształcenia (...) są to świadome, z góry kiwane, planowane, a zarazem w miarę konkretne efekty edukacji”². Efekty te >szą się do pożądanych zmian, które dokonują się w wiedzy, umiejętnościach, nościach, zainteresowaniach i innych cechach osobowości uczniów (studentów) wpływem procesu kształcenia. Proces ten służy wspomaganiu dokonywania n w osobach uczących się, istotnych z punktu widzenia jednostkowego, jak łecznego.

>le kształcenia można określić również jako komunikaty wyrażające zamiary zyciela, jak powinni zmieniać się uczniowie (studenci). Pełnią one funkcje bne do tych, jakie przypisywane są mapom drogowym, to znaczy pomagają notom kształcenia zorientować się, dokąd zmierzają i w którym momencie 5Źli się w danym miejscu.

✓ele, jak wynika z powyższego, często rozumiane są jako z a m i a r y, a ściślej zamierzone osiągnięcia. Nie zawsze można ich jednak utożsamiać z zamiarem, ero wtedy, gdy mamy wskazówki, jak dany zamiar realizować i środki 'alające stwierdzić, czy rzeczywiście go osiągnęliśmy, możemy zamiar ten ać celem⁴.

V literaturze pedagogicznej, a także w praktyce dydaktycznej, można spotkać różnymi ujęciami celów kształcenia.

•ardzo złożona jest nie tylko sama terminologia celów, ale także ich klasyfi-. Dlatego też Bogusława Gołębniak w podręczniku Pedagogika uważa formu-lie celów za krytyczny moment konstruowania programów edukacyjnych⁵, harakteiystyczne podejście w tym względzie prezentuje W. Okoń, który rębnia cele kształcenia ogólnego i zawodowego, chociaż — jak twierdzi — zde-yanie przeciwstawia się odrywaniu kształcenia zawodowego od ogólnego⁶. W :ceniu ogólnym wyodrębnia dwie strony: rzeczową (obiektywną) ibowościową (podmiotową). Strona rzeczowa wiąże się z poznani świata obiektywnego i nabywaniem sprawności umożliwiających jego przecenie. Natomiast strona osobowościowa wiąże się z poznawaniem własnej •wości oraz nabywaniem sprawności sprzyjających kształtowaniu samego siebie.

Mały słownik języka polskiego, Warszawa 1993, s. 76.

fC. Denek O nowy ..., op. cit., s. 47. Podobne brzmienie tej definicji znajduje się w pracy ci i cele edukacji szkolnej, Poznań-Toruń 1994, s. 35.

LJ. Arends, Uczymy się..., op. cit., s. 77.

^yroces kształcenia —podejście systemowe, op. cit., s. 36.

3.D. Gołębniak, Nauczanie i uczenie się w klasie, [w:] Pedagogika, (red.) Z. Kwieciński, B. Sli-PWN, Warszawa 2004, s. 168 V. Okoń, Wprowadzenie..., op. cit., s. 81.