408 2

RYS. 12.3 Odlewanie ciągle wlewków

12.1.2. Obróbka plastyczna na gorąco

Uzyskane przez odlewanie (ciągłe lub do wlewnic) wlewki są przerabiane jednym z trzech rodzajów obróbki plastycznej na gorąco: walcowanie, kucie lub wyciskanie Wlewki przed obróbką są nagrzewane do 100 - 200°C poniżej temperatury topnienia w celu zwiększenia plastyczności, zmniejszenia naprężeń koniecznych do uzyskania odkształcenia (rys. 12.4) i zwiększenia szybkości dyfuzji.

Celem obróbki plastycznej jest uzyskanie korzystnej mikrostruktury oraz nadanie żądanego kształtu. Dzięki zachodzącym zmianom strukturalnym własności obrobionego plastycznie materiału są znacznie lepsze niż odlewu.

Podczas walcowania następuje wciąganie obrabianego plastycznie materiału między obracające się w przeciwnych kierunkach walce (rys. 12.5a). Pod wpływem wywieranego przez walce nacisku na znajdujący się między nimi materiał następuje odkształcenie plastyczne materiału, powodujące jego wydłużenie przy zmniejszeniu wysokości i zwykle pomijalnie małym poszerzeniu.

Stosowane do walcowania metali walce mogą być gładkie i wówczas uzyskuje się wyroby płaskie (blachy arkuszowe, blachy taśmowe, taśmy) lub mogą na nich być wykonane wykroje i wówczas produktami są: pręty (okrągłe, prostokąt-

_RYS. 12 4. Wpływ icmpcraiuiy na kształt krzywej rozci*j,n»i _łUh mtttopowej

_nc kwadratowe), ks/.tałtnwniki (teowniki. ceowniki, kątowniki) t szyny. Produktem walcowni gorącej może być gotowy wyrób lub produkt pośredni przeznaczony do dals/sj obróbki plastycznej na zimno.

Kucie może być wykonywane na młotach lub prasach. Na młotach obciążenie jest dynamiczne, natomiast na prasach - statyczne. Kształtowanie metalu podczas kucia może odbywać się na kowadłach lub w matrycach - dużych blokach calowych, w których jest wykonany wykrój w kształcie wyrobu (rys. 12.5b).

W procesie wyciskania metal jest wypychany przez otwór wykonany w twardym i odpornym na ścieranie materiale. Otwór ma kształt przekroju

RYS. 12.5. Podstawowe procesy formowania przez odkształcenie plastyczne: a) walcowanie, b) kucie (matrycowe), c) wyciskanie, d) ciągnienie

409