448 2

,3 ko«c«JA

,_niua galwaniczne. gdy* *** ^lutowi^,u >^esl ,nn> ^n,/ jurnego metal_u. lokalne ot.n. £ . _/cniaCh nitowanych szczeliny mogą natomiast prowadź* _Uo \Vy*icpW^e    _iwii sieniowego. W połączeniach spawanych,

powstawania « _/b^_/x>ny do składu materiału łączonego . jetdi spo.na _JCM skład spoiny J^^ _njJ _{ma wanjn}ków do powstawania ta^{1 1}

13.4 2. Wybór materiału i obróbki

Korozji można zapobiegać lub ją ograniczać przez dobór materiału , obróbk, cieplnej Jeżeli ostateczny kształt wyrobom metalowym jest nadawany przez _gięcię lub tłoczenie, to różjiice w wielkości odkształceń i naprężeń pozostających w poszczególnych miejscach materiału powodują powstanie lokalnych _0gnivv naprężeniowych. Tworzenie takich ogniw można zminimalizować przez wytarzanie

odprężające lub nekrystalizującc.

Powstająca w procesie odlewania metali segregacja jest przyczyną tworzenia _Się niewielkich zlokalizowanych ogniw galwanicznych powodujących /wj_ęk. szeme szybkości korozji. Wyżarzanie ujednorodniające. podczas którego następy ujednorodnienie składu chemicznego, powoduje zmniejszenie możliwości tworzenia

się takich ogniw, a przez to zwiększenie odporności na korozję.

Skład chemiczny i obróbka cieplna są szczególnie ważne w przypadku

austenitycznych stali odpornych na korozję (rys. 13.12). Jeżeli taką stal po nagrzaniu powyiej 850°C chłodzi się powoli w zakresie temperatur 850 + 450°C. to następuje w niej wydzielanie węglików chromu po granicach ziam. gdyż granice są uprzywilejowanymi miejscami ich zarodkowania. Ze względu na znacznie większą szybkość dyfuzji węgla niż chromu, węgiel do rosnących węglików jest dostarczany również z obszarów odległych od granicy, natomiast chrom - jedynie z obszarów

— Węgl* Cr

Auste«* o zawartości Cr >11%

- -A

„ Austenit o zowortości Cr<11%

RYS. 13.12 Schematyczne przedstawienie ilrcfy zubożonej w Cr po granicach ziarn: a) wydzielenia węglików Cr po granicach ziam i zubożone obszary w Cr w sąsiedztwie granicy, b) rozkład

zawartości Cr wzdłuż linii A-A na rys. a)

wąskich obs/^roch wzdłuż granic ziam zawartość Cr jest mniejsza od wartości * _m/ncj ułamek powierzchni zewnętrznej materiału przypadający na te obszary ^kVc mały. a ponieważ są to obszary anodowe, więc następuje szybka korozja *** _jcnjtu po granicach ziam. Problem ten można ograniczyć prze/, dobór składu chemicznego stali lub przez obróbkę cieplną, a mianowicie:

bezpośrednio W**¹*®*” _an,_cy /.tam mole zatem obniżyć się do wartości w bezpośrednim    minimum wymaganego do utworzenia pasywnej

%£?Z±°& y--■«-"* ? r**“ <"• “ **£■

J) w stalach zawierających mniej niż 0.03% C. ze względu na małą ilość iwor/ących się węglików korozja międzykrystaliczna właściwie nic występuje;

2)    dodane do stali Ti lub Nb wiążą węgiel w trwałe węgliki TiC lub NbC. nic dopuszczając do tworzenia węglików Cr na granicach ziam austenitu, takie stale _są nazywane stalami stabilizowanymi:

3)    podczas wytwarzania wyrobów- lub ich eksploatacji należy unikać zakresu temperatur (850 -f* 450°C), w którym występuje uczulenie;

4)    nagrzanie stali powyżej 850°C powoduje rozpuszczenie węglików Cr; _nuSiępme chłodząc stal szybko, aby w zakresie temperatur 850 - 450°C nic wydzielały się węgliki Cr. można uzyskać strukturę w pełni austenityczną.

Korozja międzykrystaliczna spowodowana wydzielaniem węglików Cr nie występuje w stalach ferrytyczno-austenitycznych odpornych na korozję, natomiast w stalach ferrytycznych występuje. Zakres temperatur, w jakim występuje uczulenie stali ferrytycznych. jest niższy niż w przypadku stali austenitycznych, gdyż dyfuzja C i Cr może zachodzić w ferrycie w niższych temperaturach, natomiast w celu zapobieżenia korozji międzykrystaliczncj można stosować te same metody.

Powierzchnia polerowana jest bardziej odporna na korozję od powierzchni chropowatej, gdyż chropowatość powierzchni oraz jej gwałtowne załamania sprzyjają różnicom napowietrzenia otaczającego elektrolitu.

13.4.3. Powłoki ochronne

Do czasowej ochrony przed korozją stosuje się smary i oleje nasycone inhibitorami organicznymi. Pokrycia takie mogą być łatwo usunięte z powierzchni metalu. Trwalszą ochronę przed korozją zapewniają pokrycia w postaci farb lub pokrycia ceramiczne w postaci emalii lub sz/cieł. Jeżeli jednak takie pokrycie ulegnie miejscowemu zniszczeniu przez zadrapanie lub w inny sposób, to spełnianie roli anody przez niewielki obszar odsłonięty powoduje szybką korozję zlokalizowaną.

Ochronne powłoki metalowe są wykonywane z metali łatwo pasywujących się lub tworzących warstwy produktów korozji ograniczające zdecydowanie jej dalszy postęp. Powłoki metalowe mogą być wykonane z metalu bardziej lub mniej szlachetnego od podłoża, zatem można je podzielić na powłoki katodowe i anodowe.

449