46,47 2

• ✓ I.

Me. I II

tlUMł

I I

» *«

Hel I l.nt/nia senne, tłum. W. Szewczak, [w:| idem, Psychopatologia życia codziennego mm tfńne, limu. W. Szcwczuk, Warszawa 1987, s. 403.

JtollH, l'iyi/10/ngin analityczna a Iwicltopoglc/d, [w; | idem, Rehis, czyli kamień filozofów, ityirnt I Prukoplllk, Warszawa 1989,». 191.

PIH, I e> t/ńiihe naneph fondamentaux ile la piychanatyse. S/minaire XI, Paris aooj,

Czym jest psychoanaliza?

Psychoanaliza i terapia

■ r.n.KlNC CURE (dosł. mówiona terapia) - określenie wynalezione przez pacjentkę Berthę von Pappenheim (znaną w psy-1 hnanalizie jako „Fraulein Anna O.”) na oznaczenie psychoanalizy jako leczenia histerii za pomocą hipnozy.

„Terapia

mówiona"

Przyjemność

opowiadania

Zacząć trzeba od oczywistego stwierdzenia: psychoanaliza w pierwszym rzędzie jest terapią i jako taka właśnie powstała pod koniec XIX wieku. Gdy na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych młody lekarz wiedeński Sigmund I i cud (18 56-1939) pracował z Josefem Breuerem nad kobiecymi histeriami, oka-/.1I0 się, że pacjentka,znana później w tradycji psychoanalitycznej jako Anna O., po zastosowaniu hipnozy opowiada o okolicznościach powstania urazów. Opowiadanie zmniejsza objawy, w związku z czym Breuer wysnuł wniosek o bezpośrednim związku „mówionej terapii” („talking cure") z leczeniem. Psychoanaliza okazała się metodą katartyczną (tak nazywał swoje postępowanie Breuer), gdyż „oczyszcza” psychikę poprzez opowieść, którą podejmuje lekarz. Skoro mowa (opowieść) prowadzi do oczyszczenia, to także literatura może spełniać liinkeje katartyczne. Przykłady kliniczne, których używa Freud w Objaśnianiu ■Wirze// sennych {1900), służą jako excmpla, które poddane interpretacji, tłumaczą Kin liowanie pacjentów, a tym samym rozwiązują ukryte sprzeczności w ich psy-1 Im 1. Psychoanaliza jest terapią, która opiera się na twórczym wykorzystaniu cum fabulieren, przyjemności, jaką sprawia opowiadanie. Pierwszą opo-Briefk (tekst do interpretacji) tworzy pacjent, drugą (samą interpretację) - leku /, który scala biografię pacjenta, tłumacząc niezrozumiałe fragmenty. To ifliu luwanic sensu niezrozumiałemu życiu psychicznemu jest podstawą psycho-|nnli/.y jako terapii. Wedle Lacana, „to właśnie owo przyjęcie przez podmiot historii jako ukonstytuowanej przez mówienie skierowane do innego kłam «wi podstawę nowej metody, której Freud dał nazwę psychoanalizy”⁴. S kotu psyc hoanalityk jest interpretatorem cudzej opowieści, to interpretator mo-łr być kimś, kto w procesie uważnej lektury przywraca czytanemu tekstowi jejku nu uświadomiony sens.

I I lenn, Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie, tłum. B. Gorczyca, W. Grajcw-"II Wnm/awu 19116,11.40.