536 2

Czasem obserwuje się odruchowe mru/cnic oczu przez osoby / niedokładnie skorygowany nnrmiarowością Zmniejszenie w len sposób źrenicy wejściowej powoduje. zmniejszając między innymi aberrację sferyczny, zwiększenie głębi ostrości. a tym samym poprawienie widzenia. Obserwowaniu w słabym oświetleniu, ze względu na niedostateczny bodziec do akomodacji i w związku z tym nadmierne akumodowanic. towarzyszyć może tak zwana krótkowzroczność zmierzchowa, który próbujemy kompensować mrużąc oczy. z powxxłów wymienionych wyżej.

16.3.2. Zdolno& rozdzielcza oka

Element ustalający przekrój wiązek światła tworzących obraz w oku stanowi tęczówka. która przez odpow iednie ośrodki mózgowe i układ nerwowy jest połączona / siatkówką pętlą ujemnego sprzężenia zwrotnego, odgrywając rołę elektora układu automatycznej regulacji strumienia św ietlnego wpadającego do oka. Średni ca źrenicy decyduje, jak wiemy, o zdolności rozdzielczej układu optycznego oka. wpływając w ten sposób na ostrość widzenia. Obliczmy (16.14), jaki jest kyt widzenia a odpowiadający zdolności rozdzielczej. gdy średnica źrenicy J, = 3 mm (przeciętna wielkość przy prawidłowym oświetleniu), a długość fali A « 600 nm:

a 0.28 • 10 'rad 5 I'

„ I22a

a* —:—

0.730 10 ¹ 3

Kolejno czynnikiem ograniczającym ilość światła dochodzącego do siatkówki są ośrodki pr/ezieme oka. Zaliczamy do nich rogówkę, ciecz wodnistą, soczewkę oczną, ciałko szkliste i siatkówkę (ryc. 16.16). W ośrodkach tych następuje absorpcja promieniowania i to w około 50% w zakresie widzialnym. Natomiast całkowicie absorbują one (szczególnie soczewka) promieniowanie nadfioletowe, ustalając przez to krótkofalowy zakres promieniowania widzialnego około 400 nm. W celu potw ierdzenia powyższego odnotujmy, źc po usunięciu soczewki ocznej oko poszerza obszar promieniowania widzialnego do około 290 nm. a więc siatkówka jest czuła w tym obszarze i nic ona z tej strony ogranicza zakres obszaru widzialnego widma.

Siatkówka ma w ielowarstwową strukturę komórkową (ryc. 16.16). Budowa siatkówki nie jest jednakowa w całym obszarze, co ma swoje odbicie w widzeniu. W tym leż aspekcie omówimy budowę siatkówki, zajmując się szczególnie warstwą receptorów. Stanowią ją dwa rodzaje komórek św iatłoczułych - pręciki i czop-ki. Rozmieszczenie ich w siatkówce jest nierów nomierne (ryc. 16.16).

W centralnej części siatkówki znajduje się <ktek śmdkmy, w którym siatkówka jest najcietisza. W jego środku jest tak zwana plamko lólta - obszar zbudowany z samych czopków, które tu mają minimalny przekrój. Nadto każdy czopek plamki żółtej ma „własne przedstawicielstwu" w korze mózgowej. Dla tych przyczyn w plamce żółtej zdolność rozdzielcza siatkówki jest największa. Patrząc, zawsze lak ustawiamy oko. aby obraz przedmiotu oglądanego był utworzony na plamce żółtej Jaka jest maksymalna zdolność rozdzielcza siatkówki? Czopki plamkowe

536