50835

2.Samoocenianie się i ocena innych ludzi - Dokonywane przez osoby badane oceny poziomu występowania u nich cech z modelu pięcioczynnikowego w zasadzie pokrywają się z ocenami dokonywanymi przez ich małżonków lub znajomych.

3. Motywy, emocje i kontakty interpersonalne - istnieje korelacja między Pięcioczynnikowym modelem osobowości i kwestionariuszem a innymi elementami osobowości, np. emocjami, motywami i kontaktami interpersonalnymi.

4. Diagnozowanie zaburzeń osobowości - niektóre wymiary są skorelowane z pewnymi zaburzeniami, powodują, że osoby są na nie podatne, np. osoby o niskiej ugodowości mają tendencje antyspołeczne.

5. Genetyka i teoria ewolucji - ok. 40% różnic indywidualnych w zakresie osobowości można wytłumaczyć czynnikami dziedzicznymi, uważali również że cechy z Wielkiej Piątki wykształciły się ponieważ były przystosowawcze z punktu widzenia ewolucji.

zachowani

- osobc

Stabilność osobowości - jest to niezmienność cech mimo upływu lat

Spójność osobowości - odnosi się do sytuacji, spójności międzysytuacyjnej - te same

cechy widoczne są w różnych sytuacjach

Dana cecha nie przejawia się zawsze w taki sam sposób w różnych sytuacjach. Zgodnie z zasadą agregacji dana cecha nie wyraża się określonym zachowaniem w danej sytuacji, ale rozmaitymi zachowaniami w różnych sytuacjach. Np. ludzie o wysokim poziomie ekstrawersji dają temu różny wyraz w różnych sytuacjach, a nieraz nie ujawniają tej cechy w ogóle. Dlatego aby ocenić czy ktoś posiada daną cechę trzeba go obserwować w różnych sytuacjach i dokonać łącznej (agregacyjnej) oceny zachowania. Badania nad tym prowadził Epstein. Cecha czasami różnie się objawia w różnych sytuacjach.

Zachowanie człowieka jest determinowane zarówno przez cech i przez środowisko, w różnych proporcjach w różnych sytuacjach.

R.3 Poznawcze komponenty osobowości

Teoria konstruktów osobisty cl

•    Podstawowym składnikiem osobowości są konstrukty, a więc sposób spostrzegania, konstruowania i interpretowania rzeczywistości

•    Ludzie różnią się posiadanymi konstruktami i złożonością systemów konstruktów

•    Wyróżnił konstrukty centralne i peiyferyczne, werbalne (dające się wyrazić w słowach) i niewerbalne oraz nadrzędne i podrzędne

•    Wyjątkowość człowieka wynika więc z konstruktów, którymi się posługuje oraz ze składających się na nie elementów (każdy człowiek ma swój własny świat)

•    Niepokój wiązał z uczuciem że wydarzenia leżą poza systemem konstruktów, lęk - z pojawieniem się nowego konstruktu, groźbę natomiast kojarzył z całościową zmianą systemu konstruktów

•    REP TEST - test do pomiaru konstruktów

2