594

Ryc. 1S.1 X Powstawanie Uli lętna w lęinwy głównej ■ - krtw wyrzucona z komory rozciąga ściany uczynią. b - siły sprężyste przywracają stan równowagi w micjuru I: odkv/uk*c mc pojawia się w 2. po czym dalej, zanim ponownie wystąpi w I przy otwarciu zastawek, krew prrcrmeszcza się wzdłuż naczyma

krew ta nie od razu zostaje włączona w obieg krążenia, lecz rozciąga podatne klany tętnicy głównej, dzięki czemu tuż za sercem tworzy się wybr/uszcnic-odkształ-cenic. które rozchodzi %ię w kierunku obwodowym w postaci tak zwanej fali tętna (ryc. 18.13).

Fala u rozchodzi się z szybkością znacznie większą niż krew. Energia kinetyczna £*. którą krew otrzymała przy wyrzucie z serca, zostaje przemieniona w energię potencjalną sprężystości E_f odkształconej tętnicy głównej. Siły sprężyste kian naczynia przywracają mu w danym miejscu stan początkowy, przepychając porcję krwi powodują rozdęcie tętnicy głównej w sąsiednim miejscu. Fala tętna jest falą ciśnieniową. Ulega ona osłabieniu w kierunku obwodowym, może również ulegać odbiciu, zwłaszcza w tych miejscach naczyń krwionośnych, które wykazują patologiczne zmiany w postaci blaszek miażdżycowych, zwężeń itp. Wówczas fala odbita może się nakładać na falę podążającą, co wpływa na zmianę gradientu ciśnienia napędowego w danym miejscu naczynia, a tym samym na przepływ krwi.

W celu określenia związków energetycznych krwi /wiązanych z pracą serca przeprowadzimy następujące rozumowanie Średnia energia kinetyczna £* porcji krwi o masie m wyraża się wzorem:

£» ■ “j-    (18 22)

fi/*: r - irtóu* prędkość lmio»i porcji tmi o maw m • fi .V« 5. p&i* fi - fpio^ kmi. A> - Aup. k(óq prufey»a fiU tętni o prędkości r, » c/auc St.S - (KMKrKhnu pub poprzeć znrfo pr/rkrcyj na czynu-

Zatem m * pv, A/5. Natomiast prędkość liniową krwi v można wyrazić jako stosunek strumienia objętościowego porcji krwi Q do powierzchni pola poprzecznego powierzchni S: r * QłS. Zatem maksymalną energię kinetyczną - po uwzględnieniu wyżej wymienionych założeń, można wyrazić za pomocą równania:

r (HAiSp

594