63 6

Charakterystyczną cechą każdej tonacji, oprócz przykluczowych znaków chromatycznych, jest skala dźwiękowa, na której została oparta. Europejska muzyka od przeszło trzech wieków zdominowana została przez dwie skale systemu tonalnego: jońską (obecnie nazywaną durową) i eolską (mollową naturalną). Są to skale muzyczne siedmiodźwiękowe, w których ósmy dźwięk jest powtórzeniem pierwszego w odległości oktawy. Zwróćcie uwagę, źe utwory grane przez nas oparte były właśnie o tonacje dur (major) - moll (minor). Oczywiście, oprócz tych dwóch skal, które przed chwilą zostały wymienione, istnieją jeszcze inne. Zakres tego podręcznika nie pozwala nam jednak na szczegółowe objaśnienie ich wszystkich. Ograniczymy się jedynie do wymienienia i ewentualnego skrótowego omówienia niektórych.

1. Pentatonika. Jest to skala pięciostopniowa, a szósty stopień jest powtórzeniem pierwszego o oktawę wyżej. Jest to bardzo stara skala, którą stosowano już w starożytności. Wyróżnia się jej dwie odmiany:

a)    pentatonika bezpółtonowa (anhemitoniczna),

b)    pentatonika półtonowa (hemitoniczna lub ditoniczna)

Pentatonika bezpółtonowa uznawana jest za jedną z najstarszych skal na świecie. Na tej skali oparta była muzyka starożytnich narodów wschodniej Azji i u pierwotnych ludów Ameryk. Ale nie tylko. Spotkać ją można w melodiach ludowych celtyckich, szkockich i polskich. Na tej skali oparta jest polska pieśń obrzędowa Chmiel.

Chmiel

polska melodia ludowa

2. Skale starogreckie. Były to skale siedmiostopniowe budowane w kierunku opadającym, a ósmy stopień był powtórzeniem pierwszego w odległości

£q    Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone - ZAIKS    230131

Do    © Copyright by & Studio Bis. Płock