282
4. STACJE ELEKTROENERGETYCZNE
Stacje słupowe (rys. 4.17) mogą być tylko jednotransformatorowe, o napięciu górnym nic wyższym niż 30 kV. Stację taką należy lokalizować w odległości nie mniejszej niż 3 m od budynków z materiałów niepalnych oraz nie bliżej niż 5 m od pozostałych budynków.
Stacje przemieszczalne są stosowane do zasilania odbiorców, których miejsce pracy ulega zmianom (np. place budowy, przy budowie dróg, w kopalniach odkrywkowych itp.). W kraju istnieją typowe rozwiązania takich stacji, zarówno dla napięć 110/15 kV, jak i dla napięć 15/0,4 kV.
Na rysunku 4.18 przedstawiono jednotransformatorową stację 110/15 kV zaprojektowaną przez Energoprojekt Poznań [4.11]. Zasilanie transformatora 110/15 kV o mocy 6,3 MV-A przewidziano z odczepu od linii napowietrznej 110 kV. Ze stacji można wyprowadzić trzy linie SN. Rozwiązanie konstrukcyjne stacji jest uproszczone. Aparaty rozdzielcze są zamontowane na płozach; po ustawieniu na terenie rozdzielni ogradza sieje barierką ochronną. Czas montażu całej stacji nie przekracza 6 dni.
Na rysunku 4.19 przedstawiono przykładowo rozwiązanie stacji przemieszczalnej SN/nn typu CTS-PL jcdnotransformatorowej. W stacji tej można instalować transformatory olejowe o mocach 160 — 630 kV-A. Rozdzielnice SN stacji są wykonywane w dwóch wersjach:
— jednopolowe — przeznaczone do zasilania końcowego linią SN,
— trójpolowe — przeznaczone do zasilania przelotowego.
Rozdzielnica |
Transformator |
Rozdziel- | |
SN |
nica | ||
1 1 |
1 1 |
nn |
Rys. 4.19. Stacja transformatorowa typu CTS-PL z rozdzielnicą SN jednopolową: a) przykładowy schemat elektryczny; b) widok stacji
Ostatnio w kraju produkuje się wiele typów stacji przemieszczanych SN/nn. Stacje takie są przystosowane do pracy w przestrzeniach zewnętrznych nie zawierających pyłów ani gazów przewodzących lub agresywnych chemicznie. Są one odporne na działanie czynników atmosferycznych, takich jak deszcz, śnieg, sadź, oblodzenie o grubości warstwy lodu do 5 mm, wiatr oraz promieniowanie słoneczne. Urządzenia stacji są montowane w kontenerze. Kontener może być ustawiony na płozach — wówczas nie wymaga fundamentów — lub na prostych fundamentach prefabrykowanych.
Stacja jest zasilana za pomocą kabla SN. W przypadku potrzeby przyłączenia stacji do linii napowietrznej, odcinek linii od stacji do najbliższego słupa wykonuje się kablem. Na słupie należy wówczas zainstalować odgromniki.
Rozdzielnie wnętrzowe są powszechnie budowane dla napięć do 30 kV, natomiast rzadziej dla napięć wyższych.
Rozdzielnie wnętrzowe w porównaniu z napowietrznymi mają następujące zalety: _zajmują mniejszą powierzchnię terenu, a tym samym łatwiejsza jest ich lokalizacja;
— praca urządzeń rozdzielczych oraz osób obsługi i brygad remontowych nie zależy od czynników atmosferycznych (deszcz, śnieg, mróz);
— urządzenia są mniej narażone na zabrudzenie izolacji;
— krótsze połączenia w obw odach wtórnych;
— możliwość zharmonizowania obiektu z otoczeniem pod względem architektonicznym. Wady rozdzielni wnętrzowych są następujące:
— konieczność wznoszenia budynku dla urządzeń rozdzielczych;
— trudniejszy transport i montaż urządzeń (mniej miejsca niż w rozdzielni napowietrznej);
— zwykle dłuższy cykl budowy;
— utrudniona rozbudowa rozdzielni (przy braku rezerwy miejsca w budynku);
— większa możliwość rozprzestrzeniania się awarii, ze względu na znaczne skupienie urządzeń i zmniejszenie odległości między nimi;
— mniejsza przejrzystość układu oraz trudniejsza obserwacja urządzeń, ze względu na ich zagęszczenie;
— większa możliwość powstania pożaru oraz większe jego skutki.
W najogólniejszym podziale rozdzielnic wnętrzowych wg sposobu ich wykonania rozróżnia się rozdzielnice prefabrykowane (głównie SN i nn) oraz rozdzielnice nieprefab-rykowane (głównie WN i NN).
W grupie konwencjonalnych rozdzielnic prefabrykowanych SN i nn rozróżnia się rozdzielnice osłonięte i rozdzielnice budowy otwartej.
Rozdzielnica osłonięta jest ze wszystkich stron (również od góry) ograniczona osłonami pełnymi oraz zaopatrzona w drzwi pełne (nie siatkowe). Rozdzielnicami osłoniętymi są również takie, w których wszystkie części będące pod napięciem są pokryte izolacją stałą (np. zalane żywicą lub tworzywem sztucznym) oraz rozdzielnice szczelnie osłonięte izolowane gazem SF6.
Rozdzielnica otwarta jest ograniczona całkowicie lub częściowo ogrodzeniami siatkowymi lub mieszanymi (siatkowe i pełne); od tyłu rozdzielnicy mogą być zastosowane tylko poręcze ochronne. Bardziej szczegółowo budowę rozdzielnic prefabrykowanych omówiono w t. 2., rozdz. 3.
Pomieszczenia dla urządzeń elektrycznych wnętrzowych powinny być wykonane z elementów niepalnych. Dopuszcza się stosowanie drzwi i okien z materiałów palnych w pomieszczeniach nie zawierających transformatorów oraz wyłączników olejowych (w nowych rozwiązaniach wyłączniki olejowe nie są już stosowane).
Rozdzielnie o napięciu do 1 kV i powyżej 1 kV powinny być od siebie oddzielone. Stosowanie wspólnych pomieszczeń jest dopuszczalne pod warunkiem, że obydwie rozdzielnie są eksploatowane przez tę samą jednostkę administracyjną, a personel obsługujący ma odpowiednie kwalifikacje do obsługi urządzeń wyższego napięcia.
Pomieszczenie rozdzielni wnętrzowej powinno być tak zbudowane, aby droga do wyjścia z dowolnego miejsca była nie dłuższa niż 20 m (w przypadku wyłączników pełnoolejowych —- 10 m). Jeżeli wymaganie to nie może być spełnione przy jednym wyjściu, to należy przewidzieć dwa wyjścia. Wyjście może prowadzić na zewnątrz budynku lub do innego pomieszczenia pod warunkiem, że pomieszczenie to jest wykonane z materiałów niepalnych oraz nie jest zaliczone do I, II lub III kategorii niebezpieczeństwa pożarowego.