78,79 3

Specjalna" 1072. 78

wu na czas pojawiania się głosek, gdyż wystę sprawność motoryczna narządów mownych.

W pr/.ypadku dzieci 6-letnich istnieje możli sprawności mchowej. Zadania na badanie tej sp opracował H. Luchsinger¹, a są one nast

1.    Z zamkniętymi oczami stanąć na lewej i nodze.

2.    Równocześnie obydwiema nogami ske sznur na wysokości 20 cm.

3.    Z odlcgośei 1,5 m rzucić piłką w kwadra Jicę o wymiarach 25 x 25 cm.

4.    Nawijać na szpulkę nici, prawą ręką w et sck. lewą — 18 aek. Szpulkę trzymać nieruclr

5.    Poruszać kciukiem.

<3. Pałeczką od perkusji mocno uderzać w współmchów, najpierw ręką prawą, potem 7. Rysować pionowo kreaki z dnżą szybkością (r gu 15 sck. — 10 kresek prawą ręka.).

W wyniku badań stwierdzono, że niemal w dzieci z debilizmem ruchowym mają zaburzenia W związku z tym uależy ćwiczyć sprawność ru; całego ciała (por. ćwiczenia logorytmiczne, str. 45 a następnie przeprowadzać gimnastykę narządów nych, dzięki której można usuuąć liczne żale mowy, o ile u ich podłoża nic leżą uszkodzenia niczne up. rozszczep podniebienia, przerost trz niigdaiica, polip w nosie itp.

Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów nv przeprowadza się w następujących zestawach:

a)    ćwiczenia szczęki dolnej,

b)    ćwiczenia warg,

c)    ćwiczenia języka,

d)    ćwiczenia podniebienia miękkiego,

»* szczególnym zwróceniem uwagi na te zestawy, które będą najhardziej przydatne przy ćwiczeniach artyku-Ucyinych, gdyż wyrazistość artykulacji zależy w dużym •topniu od sprawności mięśni narządów mownych. Wszystkie ćwiczenia należy wykonywać przed lustrem, •by muc obserwować ruchy poszczególnych narządów mownych i korygować błędne. W niektórych rejonach naszego kraju piinujc przekonanie, że małych dzieci łiic należy ustawiać przed lustrem, gdyż może to mieć ujemny wpływ na ich rozwój psychiczny. W rzeczywistości ćwiczenie przez dziecko przed lustrem „min** wpływa dodatnio na rozwój i usprawnienie jego narządów mownych, a tym samym na szyl>$zy rozwój mowy, a co za tym idzie — szybszy rozwój intelektualny.

Cmezema szczeki dolnej

Należą one do najprostszych ćwiczeń, gdyż poruszanie dolną szczęką jest czynnością fizjologiczną każdego człowieka, np. jedzenie, ziewanie, itp. nie jest więc właściwością charakterystyczną tylko przy mówieniu. 1'odobnic jak i przy poprzednich zestawach ćwiczeń, uk i tu należy przeprowadzać je w formie zabawy. l-rniuizek jc6t zabawą wykorzystującą umiejętność ziewania. Nauczyciel opowiada historyjkę o chłopcu, który nic nie chciał robić, tylko przez cały czas ziewał. Dzieci obrazują to opuszczając powoli dolną szczękę i powoli unosząc ją ku górze. Czynność powtarzają kilkakrotnie. W czasie opuszczania szczęki język leży nicrucłiumo na dnie jamy ustnej, wargi nie wykonują żadnych samodzielnych, dodatkowych ruchów. Z dalszego ciągu opowiadania dzieci dowiadują aię, że chłopczyk rano nie pomagał mamie, nic chciał sam się ubierać, sam jeść, myć zębów, tylko siedział, nudził się i ziewał. Dzieci obrazują to ziewanie jak wyżej. Chłop-czyk-leni uszek nic chciał również bawić się z kolegami

79

1

J.T. Kani*: Ćwitttitia uipratcniajtice moU.rykf noną (tstefJti iMntj. warg, jfryfta, p^itnMiauu nwt&ftógo). W: , !. ł2.