anatom7

PlOfYTON

Temat: Budowa tkanki kostnej.

Tkanka kostna (textus osseus) to rodzaj tkanki łącznej, gdzie w istocie podstawowej znajdują się sole mineralne (nadająjej twardość, sztywność i wytrzymałość na odkształcenia).

Tkanka ta ma charakterystyczną organizację przestrzenną tworząc kość (os), która odgrywa rolę ochronną dla narządów wewnętrznych, dźwigni do których przyczepiają się mięśnie.

Tkanka kostna jest rezerwuarem Ca 2+, w jej skład wchodzą:

® komórki- osteoblasty, osteocyty, osteoklasty (stanowią 5 % masy tkanki kostnej),

® istota międzykomórkowa składająca się z części organicznej- osteoidu (około 25 % masy kostnej) i części nieorganicznej- soli mineralnych (60- 70 % masy kostnej).

KOMÓRKI TKANKI KOSTNEJ:

Osteoblasty-

•    komórki kościotwórcze.

® wytwarzają składniki organiczne istoty międzykomórkowej kości,

•    leżą na powierzchni nowo powstającej kości (nie dopuszczają do tej powierzchni komórek kościogubnych,

®    wytwarzają liczne wypustki cytoplazmatyczne, którymi łączą się z wypustkami innych osteoblastów, co

powoduje łatwy transport jonów i związków chemicznych między komórkami,

® wydzielają składniki strukturalne istoty międzykomórkowej kości czyli kolagen typu I i proteoglikany,

•    syntetyzują białka początkujące oraz regulujące proces mineralizacji- osteonektynę, osteokalcynę oraz hydrolazy, a wśród nich kolagenozę, uwalniaj ąprostaglandyny,

® ich czynność jest regulowana przez hormon gruczołów przytarczycznych- parahormon i witaminę D 3.

Osteocyty-

® to osteoblasty po procesie otoczenia ich poprzez zmineralizowaną istotę międzykomórkową kości,

•    mineralizacji nie podlegają najbliższa okolica ciała osteoblastu i jego wypustek cytoplazmatycznych, w ten sposób powstająjamki kostne, w których leżą osteocyty oraz kanaliki kostne, w których znajdują się wypustki osteocytów,

® zmineralizowaną istota międzykomórkowa jest nieprzepuszczalna i dlatego wymiana substancji odżywczych i metabolitów w kości odbywa się przez wypustki cytoplazmatyczne między osteocytami leżącymi w pobliżu naczyń krwionośnych a osteocytami leżącymi daleko od naczyń.

Osteoklasty-

® to rodzaj makrofagów, wywodzących się ze szpiku,

® niszczą kości (główna funkcja),

® .znajdują się najczęściej na powierzchni kości, leżąc w charakterystycznych zatokach, chociaż niekiedy leżą nad osteoblastami lub innymi osteoklastami.

Schemat budowy komórek kości. Ich występowanie w czasie wytwarzania kości -A, osteoblast- B, osteoklast- C

ISTOTA MIĘDZYKOMÓRKOWA KOŚCI:

Osteoid- składa się z włókien kolagenowych i bezpostaciowej organicznej substancji podstawowej. Włókna kolagenowe są włóknami kolagenowymi typu I, który stanowi do 80 % masy wszystkich składników organicznych kości, jest on syntetyzowany w osteoblastach, a następnie wydzielany na zewnątrz. Włókna te łączą się ze sobą tworząc beleczki kostne.

Organiczna substancja bezpostaciowa głównie składa się z białek niekolagenowych (15-20 % składników organicznych kości). Wśród nich znajdują się białka regulujące mineralizację kości (osteonektyna, osteokalcyna).

Substancja nieorganiczna czyli minerał kości (60-70 % wagowych tkanki)- to krystaliczny minerał-hydroksyapatyt, występujący w postaci małych kryształków. Fosforan wapnia może występować w kościach ludzi nie tylko w postaci hydroksyapatytu.