Temat: Budowa anatomiczna liści. Aparaty szparkowe roślin należących do różnych grup systematycznych.
Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z budową wybranych tkanek liści oraz obserwacja aparatów szparkowych roślin znajdujących się w różnych warunkach zewnętrznych.
Zakres ćwiczenia: Obserwacja mikroskopowa gotowych preparatów tkanek liści, wykonanie rysunków wycinków tkanek. Sporządzenie przekrojów poprzecznych z liści i przeprowadzenie obserwacji mikroskopowych. Wykonanie preparatów i obserwacja aparatów szparkowych przy zastosowaniu metody odbitki.
Materiały i aparatura:
• Gotowe preparaty mikroskopowe tkanek roślinnych.
• Różne gatunki roślin.
• Żyletki.
• Liście roślin z różnych warunków.
• Bezbarwny lakier do paznokci.
• Szkiełka przedmiotowe.
• Mikroskopy.
Wykonanie ćwiczenia:
Zadanie 1. Obserwacja gotowych preparatów tkanek liści pod mikroskopem.
1. Obejrzeć gotowe preparaty tkanek liści pod mikroskopem.
2. Narysować tkankę zwracając uwagę na kształty pojedynczych komórek.
Zadanie 2. Wykonanie preparatów z tkanek.
1. Obejrzeć pod mikroskopem wybrane fragmenty liści.
2. Przygotować możliwie najcieńsze przekroje poprzeczne blaszek liściowych i ogonków liściowych z pomocą żyletki i obejrzeć tak przygotowane przekroje pod mikroskopem.
Zadanie 3. Aparaty szparkowe roślin należących do różnych grup systematycznych.
1. Bezbarwny lakier do paznokci nanieść szybko na powierzchnię ok. 1 cm2, na skórkę wybranych liści.
2. Po wyschnięciu zdjąć wysuszoną błonkę i oglądać pod mikroskopem w kropli wody odciśnięty obraz skórki liścia wraz z aparatami szparkowymi.
Obserwacje:
Budowa liści okrytonasiennych:
W górnej części liścia u roślin dwuliściennych pod epidermą pokrytą kutykulą znajduje się warstwa miękiszu asymilacyjnego (palisadowego). Komórki tej tkanki zawierają dużą ilość chloroplastów, które maskując swą barwą inne plastydy, nadają liściom kolor zielony. Pod miękiszem palisadowym znajduje się warstwa miękiszu gąbczastego, odpowiedzialnego za wymianę gazową. Jego charakterystyczną cechą są duże przestwory międzykomórkowe i przebiegające w nim wiązki przewodzące (najgrubsze biegną przez całą grubość liścia i zaznaczają się na jego powierzchni, tworząc tzw. nerwację), w których drewno znajduje się u góry, łyko - na dole.
Epidermą spodniej części liścia zawiera aparaty szparkowe, składające się z dwóch komórek przyszparkowych. Jeśli komórki te zawierają dużo wody, pęcznieją i "otwierają" aparat szparkowy, co