Położenie punktu na Ziemi, którą tutaj traktujemy jako idealną kulą, określamy za pomocą dwóch współrzędnych: szerokości geograficznej <p i długości geograficznej X. które są związane z układem południków i równoleżników. Okręgi na których leżą południki są liniami przecięcia pęku płaszczyzn przechodzących przez oś ziemską z powierzchnią Ziemi.
Rys. 1
Okręgi te są kołami wielkimi, bowiem ic łaszczyzny przechodzą przez środek kuli. Bieguny dzielą każdy z tych okręgów na dwa południki. Jeden z południków jest określany jako podstawowy (zerowy). Przechodzi przez obserwatorium w Greenwich. Południk danego miejsca tj. południk miejscowy jest więc wyznaczony przez półpłaszczyznę określoną przez oś ziemską i dane miejsce.
Rys. 2
Kierunek pionu przebija sferę niebieską w zenicie (jest to najwyższy punkt na niebie) i nadirze (punkt najniższy).
2