Anttcuama ny ii§>. In>m m Jejfo p<v«jaw^w wtk i rofco%%anlai — ypoUluach ma cburakcerl
Ki
‘ Przebici
per^cnły lacyjny
usiłuj lęk ora/ być
^ modóc być ostry i stosunkowo Krótki, w wkIb P^;ewlck*y% ^ okresowymi zaostrwrniumi. Mniej więcej m cboocb P° 1 ** ” 29 l;,,«ch >tWienI/ji >ię /naczn;} poprawę, u pozostałych
^borzem.i po leczeniu mujsg nadal chanakter lalujifcy. na ogół o wielu z nich w w icku 50 la* występuje wyraźna popruwa
|>>ocvtępow unie lecznicze —- celem jest sibniżenie poziomu lęku. zmniejszenie /ę^rtłwi napaik»w’ i nauczenie pacjcnia radzenia sobie z objawami. Ważne je*i ^yjasnietiie pacjentowi istoty i mechanizirw>w stanów lękowych, uspokajanie. v śptcntntc. uaiK /earŁ* n»zpoznawania sytuacji lękotwórczych oraz metod i fochml i«i/lu>nicnia • odprężenia się psychicznego za pomocą metod relaksacją-
„ycb. np. treningu autogennego. i medyiocyjnych. korzystanie z biO'fccd backu ćw iczeti oddechowych. ^ Icków stosuje się pochodne henzodiazepiny (nie «ilużcj ni/ 3 — tygodnie). Buspiron. bela-Nokery (Propranolol). w leczeniu napadów hib ich ciągów poriMicnc bywają ttójpicrścicmowc leki przcciwdcpresyj-
, ii także mliibiiory’ zwrotnego wchłaniania serotoniny - fluoksctyna (Pro/ack
rluwoksamina i paiokvclyna. których działanie uwidacznia się po pewnym czasie
• niekiedy po kilku tygodniach). _ - -
Ważne j^>t j ediKiczesnc uczenie pacjenta przerwaniu napadu, np. przez oddychanie do torby papierowej, co utrudnia lupcrwcntylację. on»z stopniowego p« akóny w ansa trudności przez włączanie się w działania, który ch unikał, zaczynane «mJ sytuacji najłacwiejs/ych. u kończąc na najbardziej trudnych. Udzielenie rn
oomocy » wsparcia w wykonywaniu tych zadań - początkowo pr zez personel
•nr«l>czn> . potem przez osoby bliskie - może być ponn^nc. szczególnie wtedy.
iedv musi ac następnie wykonać samodzielnie. _. .
Zahiirzenia lękowe w postaci fobii <f=^Oj. Charakteryzują się wysiąparn^i inl«»Nvwncgc* ł^Ku w okruśjonyęh sytuacjach i kontaktu ^
» rafcżc- cl^owrom choteBo **>* lego typu
Wystapicitlc łęku ..ie **oO<Jajo się św.adomej kontrpl. jed »*>•***• .ow nKlKA cierpi. kt.,rc n>c ustępuj, fx^ wpływem wyjasotc. * argun^ntow.
cm • .1
lobie ro/poerpKM 30. rz. Fobie horefo. map
zwłaszcza gdy maią charakter nieoczekiwany i szczególnie przykry dla jednostki. nn»gą N|H*wodo\vac wystąpienie fobii.
Niekiedy Tobie rozwijają się na zasadzie modelowania przez matkę, w wiciu przy pcidkuch powstają na zasadzie warunkowania klasycznego i instrumentalnego (np. wypadek, zamknięcie w windzie, pozostanie w durmi zamiast pójścia do szkoły). Fobie dominują niekiedy po zejściu stanów lękowych w obrazie chorobowym inp po zawale mięśnia sercowego dominuje agerufnbia). to samo obserwuje się czasem po ustąpieniu stanu depresyjnego. Utrwalenie lobii może się wiązać z uzyskiwaniem korzyści, np. emocjonalnych, od o*ob bliskich w postaci zaśnteresowuniu. poświęcania czasu oraz ulgi z powodu uniknięcia przedmiotu lub sytuacji rwisi łającej lęk.
«lo«uink«»wo częste _ w tęcej u 0.2^fr ludności- Ł *2* ś wrszyMkich pacjentów
OJ
ajt/ęscicj uhmw^^B^Scborobomi-1 i dzieci fubta sziudna ustępuje często
teku d**jrzeers*- zm
naje Zs"4^ ie |
występować obt*k tnnyc !• cbofób psych>ezn> cli C 9 lopalp g e n «
|Si»w tar/a się tn
wydmw oma > ptwiaw gkm^itiwamw uk jntk b
mcm «kę precz
ąznrsr
Lię czwarta osobag
■znych. Fobie w _
burzą, zwierzętom i I
Banior/utnic. spuieczncB
Ichcuób - powyżej
_ ____ oMibowuści pacjentów
bnniim> przed wy^^*r w dzieciństwie lM/> psoh -jww/jpy**” .... ■ ^tndiabll (otom^*
ia. dotyczące
jut? »s V nbjanć'** P
la c
lenieriK-
h
o
imydi
t»r
erytnd
flzyczo*
i uMoawi
Rozpoznanie i obraz kliniczny
I- Fobie proste, izolowane -np. wysokości, burz. zwierząt — są najbardziej
zbliżone do objawów nie zaliczanych do patologii, ale mogą przez swoją intensywność i stopień zakłócenia normalnego życia nabrać charakteru chorobowego. Liczba poszczególnych fobii jest duża. niekiedy u jednego chorego jednocześnie występuje kilka fobii. np. obawa przed brudem (myzofobia) i chorobą (no/ofohia) Niekiedy u tych chorych stwierdza *»ię także niezbyt nasilony niepokoi ogólny oraz pewne obniżenie nastroju
2. Fobie społeczne przejawiają się w postaci obaw przed kontoktanu z innymi ludźmi, znalezieniem się w sytuacjach publicznych W związku z obawą skompromitowania się u chorych występuje zwiększony n*cpł'k»*|, drżenie, pocenie, czerwienienie się. bicie serca itp Pacjenci roąją pr/onmJc/caic. ic otoczenie dostrzega te objawy i negatywnie je ocenia Wstydzą Mę więc swoich objawow a coraz bardziej unikają przebywania z innymi, ud wiedzania. zabaw , sklepów-, wychodzenia aa ulice, publicznego pnenuw ia-nia i zabierania głosu.
Zazwyczaj ten typ fobii rozwija się w okresie tloryiM. wiąże >*ę z «borną oceny w roli dunwłefo. atrakcyjnego partnera itp. Fobie cc zajmują fnkby miejsce pośrednie między poprzednio wynuennaytni a agorafohią
3. Agorafubia. czyli lęk otwartej przestrzeni, ma bar dzicy zfceeony charakter. Fobia ta rozwija się ruyczęscicj jako kolejna faza sciwh) lękowej, np pu gw ałtow nych napadach lęku. i dlatego jest do mą zbltzomi piol wrgłędcm wielkości i charakteru objaw ów występujących w obrębie ullaAi jU*ł> ■unucmtfpi
Obawy dotyczą najczęściej lego. m nsitc nascąpsć cos itrosamagn a mmrąsen-oąo, w pobliżu roś nie ms nikogo hlokicgo do nbUhna pasicy M»*p l*óc uhtwy pmed iknmpmwmo w ■nam sną • ubac mnty komu aod wibą. Aainftbii mc jent rnhurrcs>< m innmn yttąOaoaycoya. crfOo U^nrryuy W limu i iti itu !■ ubain a przed pi mli) m —■ — w i andaaąry rh piwmmrirwiiik. ądągoi w Muaotannci > oma m/nc mu jnhhln Mona oma wysfpować y przebić ag ammaych chortb paye h*c cb taąn- w chcooMn aMąsłWl. KlMinfisai