Bilinkiewicz0

1*4 ftwkintria

Program ochrony Mrowia psychicznego 495

Stacjonarna opieka psychiatryczna

Szczególnie nudne jest przystosowanie dawnej, niefunkcjonalnej bazy psychiatrycznego lecznictwa stacjonarnego do współczesnych potrzeb. Niezbędne jest rozgęszczenie i modernizacja starych szpitali, co zawsze wiąże się k zmniejszeniem liczby łóżek (ze względu na konieczność: likwidacji nie nadających się 4. celów szpitalnych zdewastowanych budynków, podziału kilkudzictięciooioho-wych sal szpitalnych na mniejsze, konieczność wygospodarowania pomieszczeń nt jadalnie, sale terapeutyczne, gabinety dla personelu itp.). Jeditocześnie trzełu realizować plan budowy nowych obiektów psychiatrycznych, lak aby stworzyć sieć mniejszych jednostek opieki stacjonarnej, równomiernie rozmieszczonych nu menie kraju, bliskich miejsca zamieszkania pacjentów.

Do lat siedemdziesiątych stale zwiększała się liczba chorych w stacjonarnej opiece psychiatrycznej. Stopniowe zmniejszenie obłożenia szpitali, poprzez, skrócenie czasu pobytu i zmniejszenie liczby osób przebywających w szpitalu lalami, zostało osiągnięte dzięki zmianie organizacji systemu opieki psychiatrycznej. Wielkie rejony, obsługiwane przez poszczególne szpitale psychiatryczne, zostały podzielone na subrcjony — powiązane z konkretnymi oddziałami szpitala. Oddziały mają obrmiązek przyjmowania wszystkich pacjentów ze swojego subrejoa* Oddziały przy szpitalach ogólnych mają również wyznaczone rejony przyjęć

W rym systemie pacjent w razie nawrotu choroby trafia do znanego ma i znającego go zespołu terapeutycznego. Zespoły są zobowiązane do utrzymywania kontaktów z placówkami psychiatrycznymi w swoim rejonie. Przy dobrze zorganizowanej współpracy pracownicy poradni zdrowia psychicznego utrzymują koniaki /e szpitalnym zespołem leczącym i swoimi hospitalizowanymi pacjentami. Niestety ten ostatni postulat suhrejoni/acji doić rzadko jest realizowany.

Zmniejszyła się liczba łóżek w największych szpitalach, która w latach siedemdziesiątych dochodziła do 2 tysięcy (obecnie jeszcze w 9 szpitalach liczba łóżek przekracza tysiąc), zwiększyła się liczba szpitali (z 28 do 49). a nowe, mniejsze, zostały rozmieszczone w rejonach o szczególnie dużym deficycie miejsc w psychiatrycznej opiece stacjonarnej. Ogólnie w kraju liczba łóżek w szpitalach psychiatrycznych zmniejszyła się w ciągu 20 lut o ponad 5 tysięcy. Sieć opieki stacjonarnej stopniowo uzupełniają oddziały psychiatryczne przy szpitalach ogólnych Jest to współczesna forma opieki stacjonarnej, zalecana przez WHO i rozwijana w wielu krajach zc względu na jej niewątpliwe walory: strukturalne powiązanie z lecznictwem ogólnym, możliwość wzajemnych konsultacji z innymi ndd/i.ibnii specjalistycznymi. bliski kontakt z psychiatrycznym lecznictwem otw .utym. turmami pośrednimi i środowiskiem pacjentów.

Iradny do rozwiązani:! problem stanowią przewlekle chorzy, których stan nie wymaga już leczenia w szpitalu psychiatrycznym, s przebywają w szpitalu jedynie ze względów społecznych - z braku mieszkań, braku członków rodziny, którzy mogliby zapewnie im opiekę, braku chronionych warunków mics/kaniow.uh i miejsc w doi niw li pomocy społecznej, fimpa ta stopniowo »rę zmniejsza. nadal jednak pacjenci hospitalizowani rok i dłużej /ujmują ponad siedem tysięcy foad w zakładach psychiatrycznej opieki stacjonarnej. Badania wykazały. U około 6 tysięcy otóh z tej psijuilacji imgloby żyć w środowisku, gdyby zapewniono i« właleiwe formy oparcia społecznego.

W 1995 r. w 159 placówkach psychiatrycznej opieki stacjonarnej było 33 tysiące łóżek. z. których 80% znajdowało się w szpitalach psychiatrycznych, a 29% w 9 szpitalach największych. Średni czas pobytu wynosił 52 dni. Większość (67%) siano wili pacjenci leczeni z powodu psychoz, a 47% chorzy na schizofrenię. Pacjenci z zaburzeniami związanymi z alkoholem stanowili 14%.

Szpitule psychiatryczne zatrudniały (w etatach przeliczeniowych) 1534 lekarzy. * tym 875 psychiatrów. 510 psychologów. 187 pracowników socjalnych i 6975 pielęgniarek.

Program ochrony zdrowia psychicznego

Opracowany przez Instytut Psychiatrii i Neurologii i zatwierdzony w 1994 r. przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej program ochrom zdrowia psychicznego przyjmuje za główny cel działania zapewnienie osobom / zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnej dla życia w środowisku społecznym. Uznając za niezadowalający obecny poziom opieki psychiatrycznej, program zakłada stopniową poprawę, w ciągu 10 Lu dostępności i zróżnicowania psychiatrycznej opieki zdrowotnej i określa dostępno**' placówek:

-    W każdym ZOZ-ic powinna działać czynna codziennie poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych.

-    W zespołach leczenia środowiskowego przewiduje się jedno miejsce na 10 tysięcy ludności.

-    W oddziałach dziennych dla dorosłych z zaburzeniami psycfucznymi należy tworzyć 2—3 miejsca na 10 tysięcy ludności miejskiej.

-    W ośrodkach zajęciowo-rehabilitacyjnych — 0.5 miejsca na 10 tysięcy.

-    Jedna poradniu zdrowia psychicznego dla dzieci i młod/ir/y powinnu obsługiwać 250-tysięczną populację.

-    W oddziałach dziennych dla dzieci i młodzieży przewiduje się jedno miejsce na 10 tysięcy ludności miejskiej.

Przybliżenie opieki stacjonarnej do środowiska pacjenta przez dalszy rozwój sieci oddziałów psychiatrycznych przy szpitalach ogólnych stanowi ważny element poprawy dostępności opieki Projekt przewiduje zwiększenie liczby oddziałów i łóżek psychiatrycznych w szpitalach ogólnych co najmniej do 5 łuzek na 10 ty-Sięcy ludności oraz zmniejszenie liczby łóżek w dużych szpitalach psychiatry*:/ nycli do 500-700 w każdym z tych szpitali.

Zgodnie z art. 55 ustawy, na polecenie Ministra /drowi*, zespól ekspertów i Instytutu Psychiatrii i Neurologii opracował projekt docrhmej sieci publicznych zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej. Zespól opierał >ię na założeniach programu ochrony zdrowia psychicznego, danych o dotychczasowym rozwoju i ««łw uym stanie zakładów psychtaitycznej opieki zdrowotnej oraz informacjach uzyskanych od wojewódzkich i regionalnych specjalistów od spraw psychiatrii.

• także ud dyrektorów upitaii paychialiycaaycłt Zmiany przewnlywiine na lata 1995- 2005 są jedynie kontynuacją i pnytpaMMi prowadzonej od lat

inwlcim/acji struktury opteki psychiatrycznej w Nas