Bilinkiewicz4

od otrzymania zawiadomienia (5 dni od chwili przyjęcia), W razie stwierdzenia, fc pobyt iej iwoby w szpitalu jest oczy wiście bezzasadny, sędzia ?arz.qdza naiychmi«-:ov«c jej wypMiur ze s/pitala i unosi o umorzenie postępowania (ait. 45 ust. 2)

Z powyższych danych wynika, że ustawa nic ogranicza się do ochrony praw obywatelskich pacjentów psychiatrycznych przymusowo przyjmowanych do szpj. lala. co jest przedmiotem tzw. ustaw psychiattycznych. lecz zmierza do Kompleksowej regulacji praw wszystkich pacjentów — tzw. przymusowych i dobnraol-nych. Jo pogłębienia ochrony praw. które są gwarantowane przez inne obowiązują-ec ustawy oraz do minimalizacji tych nieprawidłowości, które są następstwem bardzo trudnych warunków pobytu i leczeniu w znacznej części naszych szpitali.

Ustawa powinna przyczynić się do przełomu w dostępności opieki i do znacznej poprawy jakości świadczeń zdrowotnych i opiekuńczych, do realizacji podstawowych zudań w zakresie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym oraz do zwiększania tolerancji społeczeństwa wobec chorych psychicznie.

Wdrażanie

Stopień wdrożenia ustawy zależy od celów zawuitych w trzech przedstawionych grupach przepisów:

Wyniki wdrażania pierwszej grupy ograniczają się do powstania Rady ds. Promocji Zdrowia Psychicznego przy Ministrze Zdrowiu i Opieki Społecznej oraz stworzeniu podstaw prawnych do powołania wojewódzkich ośrodków poradnictwa i pomocy psychospołecznej.

Wyniki realizacji drugiej grupy si bardziej konkretne. Ustawa przyspieszyła rozwój ośrodków rehabilitacyjno-wychowawczych; w ciągu 2 lat liczba ich wznnla z 19 do 35. W 1995 r. zorganizowano 22 środowiskowe domy samopomocy, a w 1997 r. ich liczba prawdopodobnie wzrosła do 150 jednostek Opracowano i ogłoszono doedową sieć publicznych zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej, którą część wojewodów skutecznie wykorzystuje w realizacji zadań i celów przewidzianych w an. 6 i 55 ustawy.

Ocena wdrażania przepisów trzeciej grupy obejmuje gwarancje odminhi racyjno-medyc/nc i aądowo-prncesowc.

I badań nad przepisami administracyjno-medycznymi, które przeprowadzi** w ciągu 2 lut wynika, że odsetek przyjętych bez zgody do szpitali psychinUyc/n)** i Oildzitilów psychiatrycznych przy szpitalach ogólnych wynosi średnio H.9 ogóto hiwpiidi/acji. a większość tych przyjęć (96%) odbywa się w trybie nagłym, art 23-84.4%. .m 24-7.9% i tul, 28- 3.7%, Przyjęciu w trybie wnioskowym Stanowią tylko 4% W 1996 r. przyjęto przymusowo o 66% osób więcej liż " IW r Około 33% osób przyjętych przymusowo wyrażało porem zgodę tu |iobyi w oddziale. Odsetek przyjęć bez zgody do szpttali psychiatrycznych w 1996 r. wahał ssę w granicach od IJ do 27.1. średnio wynosił 10.6. • d» oddziałów psychiatrycznych szpitali ogólnych od O do ,3(1.7. średnio 6.4

Do istotnych rezultatów wdrażania przepisów administiacyjiHMi»cd>c/n)s‘h należy obniżenie liczby ambulatoryjnych badań sądowo psychiuttycznych «ji»-

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego — wdrażanie 503

Mywanych poza zakładami psychiatrycznej opieki zdrowotnej i korzystny wpływ ustawy na stosowanie przymusu bezpośredniego; zmniejszenie liczby unieruchamianych pacjentów, skrócenie średniego czasu epizodów unieruchomieniu o 38%, względny wzrost udziału zachowań agresywnych (z 64% do 74%) jako przesłanki unieruchomienia.

Ze sprawozdań statystycznych MS-S16 Ministerstwa Sprawiedliwości, które są głównym źródłem informacji o wdrażaniu przepisów cądowo-prucesowych wynika. że rozpatrzone przez sądy sprawy z usuwy o ochronie zdrowia psychicznego stanowiły w 1995 r. 2.5%. a w 1996 r. — 3.5% wszystkich spraw rodzinnych x zakresu spraw cywilnych i 25% spraw rodzinnych nieprocesowych. W 1996 r. rozpatrzono o 45% więcej wniosków niż w 1995 r.

Wśród spraw rozpatrzonych przez sąd merytorycznie (co do istoty) i niemetyto-rycznie w lalach 1995 i 1996 dominowały sprawy o przymusowe przyjęcie do szpitalu w trybie nagłym nu podstawie art. 2.3 (merytorycznie — 73%. nicmerylo-tycznie — 68%). Odsetek spraw z art. 29 wynosił odpowiednio 12 i 16. u więc 3- i 4-krotnie więcej niż przyjęciu do szpitala w trybie wnioskowym. Różnica u jest jednym z przejawów nieprawidłowego funkcjonowania tego trybu, a usunięcie owych mankamentów stanowiło główny ceł nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia psychicznego uchwalonej dnu 31 lipca 1997 r.