podrttt* »uiystyki dla psychologom i pedagogów Dwa ..Konkurencyjne i-M:
„iki — Williama L Haysa Statistics (wyd. 4. 1981) om/ Leonard.. \ \i,, SwthiKal Methods for RthavioraI Science Research mimo wysokiego p,,,, tnerytoiyc/ncgo są jednak zbyt obszerne (o objętości ponad dwukrotnie wK) h stosunku dii książki Fergusona-Takanc’a). posługują się trudniejszym K/ ,t i mc zawicrajg elementów psychomctrii. Podręcznik Fergusona-Takanc.i «.)*,,... prawic cały zakres metod statystycznych, z którymi może zetknąć się w VA, pracy badawczej student i doktorant psychologii i pedagogiki, ale także \t
— przy lekturze opracowań empirycznych oraz przy próbach ilościowego opfJ, wonią danych ekspery mentalnych i korelacyjnych z własnych badan. O jego \ tosci stanowią: (I) przystępnie przeprowadzony wykład podstaw Mątw/,
(2) przedstawiona w osobnej części problematyka nowocześnie ujętego planów eksperymentu — z uwzględnieniem planów eksperymentów dotyczących zmian, więc zakładających powtarzanie (i to wielokrotne) pomiarów zmiennej zale/i
(3) przystępnie wyłożona problematyka analizy kowariancji w kilku podstawom u odmianach. (4) omówienie najważniejszych metod widozmiennowych. (51 zmię/t. prezentacja podstawowych testów nieparametrycznych i współczynników korelacji oraz (6) wyłożenie podstawowych zagadnień związanych z konstruowaniem testów psychologicznych Jeżeli dodamy do tego czytelnie przedstawione przykłady pn tych rachunkowo zadań ilustrujących każdą z prezentowanych procedur obliczeniu mych. to otrzymamy bardzo przyjazny Czytelnikowi podręcznik. Uważam, że fHd ręcznik Fergusona-Takanc’a dobrze zastąpi zdezaktualizowany juz wykład piór. Guil forda Gorąco zachęcam do jego lektury.
Czytelnik, który żechciałby poszerzyć swoje wiadomości na temat zagadnu-i przedstawionych w tym podręczniku, może sięgnąć do następujących książek, wy-danych w większości także przez PWN: metodologiczne podstawy badań empirycznych — J Brzeziński, Metodologia badań psychologicznych. Warszawa 19%. podstawy staty styki — J. Greń. Statystyka matematyczna. Warszawa. 1987. dobor próby — J Steczkowski. Metoda reprezentacyjna w badaniach zjawisk ekonomi i :nO‘Spolecz/iych. Warszawa 1955; planowanie eksperymentów i metody wielo-zmień no we — A. Sulek. Eksperyment w badaniach społecznych. Warszawa 1979. J Brzeziński. R Stachowski. Zastosowanie analizy wariancji »v eksperymentalnych badaniach psychologicznych. Warszawa 1984. W. Oktaba. Metody staty styki marc matycznej w doświadczalnictwie. Warszawa 1980. D. F. Morrisem. Wielowynnaro wa analiza statystyczna. Warszawa 1990; psychometru — D. Magnusson. Wpro wadzenie do teori testów. Warszawa 1991, analiza czynnikowa — M. Zakrzewska. Analiza czynnikowa w budowaniu i sprawdzaniu modeli psychologicznych. Poznań. 1994. Wyd Nauk U AM; analiza skupień — T Marek. Analiza skupień w bada mach empirycznych. Metody SAHN. Warszawa 1989; statystyka nieparametryczna
— Cż. Domański. Statystyczne testy nieparametryczne. Warszawa 1979. PWF.
Jerzy Brzeziński
Celem mniejszej książki, podobnie jak poprzednich jej wydań, jefl zaznajomienie studentów i pracowników naukowych zajmujących się psychologia i pcdagociLi / pojęciami i zastosowaniami statystyki. Nacisk poło/ony został na onali/e i interpretację danych uzyskiwanych w eksperymentach Książka jest także przydatna dla studentów i pracowników naukowych innych dziedzin nauk behawioralnych, a także nauk biologicznych, medycyny i innych.
Książka przeznaczona jest jako podręcznik dla kursów statystyki zarówno semestralnych, jak i rocznych W obu wypadkach prowadzący zajęcia ma pewna swobodę wyboru materiału. W odniesieniu do kursów semestralnych wybór ten będzie się ograniczał do większości rozdziałów z Części I
Staraliśmy się nic tylko zaznajomić studenta z praktycznymi zagadnieniami technicznymi statystyki, lecz także wyjaśnić mu. w sposób niematcmatyczny i często oparty na intuicji, istotę pojęć statystycznych. Nie zawsze było to łatwe. Oczywiście zakres, w jakim można uczyć statystyki, nie odwołując się do wiedzy matematycznej, jest ograniczony. Najbardziej przydatne są umiejętności z algebry nabyte w szkole średniej lub na pierwszym roku studiów.
Napisanie książki takiej jak ta wymaga licznych kompromisów między starannym. logicznym układem materiału, przemyślanym podejściem dydaktycznym a dostępnością dla przeciętnego czytelnika — aspektami, które nie zawsze są możliwe do pogodzenia- Dążenie do kompletności treściowej sprawiło, ze w kilku miejscach do tekstu zostały włączone podrozdziały, które nie zawierają materiału istotnego dla kursu podstawowego statystyki. Prowadzący zajęcia z łatwością odnajdą te fragmenty i jeśli zechcą, będą mogli je pominąć
W obecnym wydaniu wprowadzone zostały nieznaczne zmiany w układzie treści. Dodano nowe ćwiczenia. W Części 1. omawiającej podstawy statysty ki, rozdziały poświęcone regresji i korelacji połączono w jeden. Dołączono nowy materiał na temat testowania hipotez. Wprowadzono tez wiele pomniejszych poprą-