Hyc. 8. Budowa mikroskopu: I - okular, 2 - lubus, 3 - oś optyczna mikroskopu. 4 - statyw, 5 - głowica, 6 - tarcza obrotowa (rewolwerowa),
7 - obiektywy, 8 - zaciski sprężynowe, 9 - stolik, 10 - kondensor,
11 - oprawka aparatu Abbego. 12 - przysłona. 13 - matówka, 14 - lusterko,
15 • podstawa, 16 - śruba mikromctryczna, 17 - śruba makrometryezna,
18 - złqczc statywu
lika znajduje się otwór, przez który przechodzą promienie świetlne na preparat.
Statyw z obiektywami lub stolik mogą być przesuwane w płaszczyźnie pionowej makro- i mikrośrubą.
/
Śruba makrometryezna umożliwia znalezienie obrazu, a śruba mikromctryczna służy do ustawiania właściwej ostrości obrazu.
Zakres przesuwu makrośruby wynosi kilkadziesiąt milimetrów (dla mikroskopów PZO - 56 mm). Jeden pełny obrót śruby przesuwa układ o 18 mm.
Zakres przesuwu mikrośruby wynosi 2 mm, a skok 0,1 mm. Na pokrętle znajduje się podziałka umożliwiająca odczytanie wielkości przesuwu.
Pokrętła śrub znajduje się w dolnej części mikroskopu, tuż nad podstawą, w nowych typach mikroskopów umieszczone są zazwyczaj na wspólnej osi. Mechanizmy ruchu należą donaj bardziej precyzyjnych urządzeń mikroskopu, dlatego leż posługując się śrubami nie należy przesuwać układu optycznego do oporu, a wszelkie manipulacje śrubą makromctryczną należy wykonywać oburącz, tzn. jednocześnie z obu stron mikroskopu.
Do części optycznych mikroskopu zalicza się:
- aparat oświetlający,
- obiektywy,
- okulary.
Aparat oświetlający zwany aparatem Abhcgo znajduje się pod stolikiem i kieruje promienie świetlne od źródła światła poprzez preparat do obiektywu. Aparat oświetlający umieszczony jest w oprawce złączonej z podstawą mikroskopu i za pomocą śruby można go podnosić i opuszczać.
W skład aparatu Abbcgo wchodzą:
- kondensor jest to zespół 2-3 soczewek silnie skupiających światło na preparacie, a w konsekwencji na soczewce czołowej obiektywu,
- przysłona irysowa (diafragma), regulująca ilość światła wpadającego do kondensora.
Oświetlenie preparatu. Obecnie produkowane mikroskopy mają wbudowane w swoją podstawę urządzenia oświetlające. Oświetlacze te są zaopatrzone w przysłonę i matówkę. Matówka ma zastosowanie przy mikroskopowaniu w silnym sztucznym świetle. Rozpraszając światło, zapewnia równomierne oświetlenie oglądanego przedmiotu. Niekiedy zamiast malówki używa się barwnych filtrów.
W starszych typach mikroskopów, gdy źródło światła znajduje się poza mikroskopem, stosuje się lusterko płasko-wklęsłe w ruchomej oprawce, umożliwiające skierowanie odbitej wiązki światła do kondensora. Posługując się mikroskopem zaopatrzonym w kondensor oświetlany światłem sztucznym, należy używać płaskiej strony lusterka.
Jeżeli nie ma wmontowanego w mikroskop oświetlacza, najprostszym sposobem oświetlenia preparatu jest wykorzystanie światła dziennego lub światła zwykłej żarówki. Podczas mikroskopowania z użyciem obiektywów silnie powiększających należy stosować specjalne lampy mikroskopowe.