Badania gruntoznawcze przeprowadza się w specjalnie przystosowanych laboratoriach. Są one wyposażone w zlewy z bieżącą ciepłą i zimną wodą, wyciągi, odpowiednie stoły laboratoryjne umocowane na stale, najlepiej z kamiennymi (lub kamiennopodobnymi) blatami. Oddzielne nieruchome stoły powinny być dostosowane do postawienia wag (konieczne jest odpowiednie oświetlenie i włączniki do wag elektronicznych). Wskazane jest zorganizowanie specjalnego „pokoju wagowego” mieszczącego się obok głównego laboratorium. W pomieszczeniu tym powinna być możliwość utrzymywania (przynajmniej okresowo) stałej temperatury i wilgotności powietrza; warunki laboratoryjne, niezbędne przy niektórych badaniach — to temperatura około 20°C i wilgotność powietrza około 50%.
Do stałego wyposażenia laboratoryjnego, w którym przeprowadza się większość podstawowych oznaczeń fizycznych właściwości gruntów, należą:
1) wagi laboratoryjne o dokładności 0,01, 0,1 i 1 g z kompletem odważników lub odpowiednie wagi elektroniczne;
2) suszarki (o stałej temperaturze suszenia 105-110°C);
3) eksykatory z bezwodnym chlorkiem wapnia;
4) łaźnie wodne i piaskowe;
5) palniki gazowe ze statywami i siatkami;
6) destylator elektryczny z pojemnikami na wodę destylowaną i tryskawki;
7) piec do spalania substancji organicznej oraz wirówka (powinny znajdować się w oddzielnym pomieszczeniu).
Sprzęt ten nie jest wymieniany w kolejnych rozdziałach. Pozostały sprzęt i odczynniki niezbędne do wykonywania poszczególnych oznaczeń są wymienione w odpowiednich rozdziałach, co umożliwi przygotowanie sprzętu na kolejne ćwiczenia, a studentom i pracownikom wypożyczenie odpowiedniego zestawu po uprzednim zaprojektowaniu badań.
Aparatura specjalna, zarówno do badań właściwości fizycznych i mechanicznych (aparaty laserowe do analizy granulometrycznej, aparaty do badania pęcznienia, edometry itp.), jak i do badań chemicznych (fotometry, pehametry itp.) oraz do identyfikacji minerałów ilastych (mikroskopy elektronowe i skaningowe, dery-watografy, dyfraktometry), powinna znajdować się w oddzielnych, specjalnie przygotowanych pomieszczeniach. Jeśli do aparatury są podłączone komputery, wymagają one specjalnego dostosowania pomieszczeń.
Przy prawidłowo zorganizowanym laboratorium, oprócz magazynu odczynników i szkła laboratoryjnego, powinien znajdować się magazyn próbek, umożliwiający zabezpieczenie ich przed zmianami wilgotności. Badania próbek o naturalnej wilgotności i naturalnej strukturze, zgodnie z PN-88/B-04481, powinny być rozpoczęte nie później niż po upływie 21 dni od daty ich pobrania.