CCF20091008023

być mniejsze niż: dla prostopadłościanu 5x5x3 cm, dla walca 0 = 6 cm, h =

= 3 cm.

3.    Pierścień wskaźnikowy penetrometru przesuwa się do góry (w pozycję 0) aż do oparcia go o rękojeść.

4.    Końcówkę trzpienia przykłada się do powierzchni gruntu, ustawiając pene-

trometr prostopadle do tej powierzchni.

5.    Wolno i równomiernie wciska się końcówkę penetrometru w grunt, aż do momentu zagłębienia się jej do wyznaczonej na niej kreski na głębokość 6,35 mm (lub 6,40 mm zależnie od typu penetrometru).

6.    Zwalnia się nacisk i wyciąga penetrometr z gruntu.

7.    Odczytuje się wskazania na podzialce pomiarowej, wyznaczone krawędzią

pierścienia od strony rękojeści penetrometru.

8.    Należy wykonać co najmniej 5 pomiarów dla. danej próbki gruntu. Miejsca wciskania końcówki powinny być oddalone od siebie i ewentualnie od krawędzi próbki nie mniej niż o 1 cm.

8.3. Obliczanie wyników

1.    Za wartość granicznej siły wciskania <2/ uznaje się średnią arytmetyczną z co najmniej 5 odczytów. Jedna podziałka skali penetrometru wynosi zazwyczaj 20 kPa, a dokładność odczytu szacunkowego powinna być około 10 kPa.

2.    Spójność gruntu (c„ w kPa) oblicza się na podstawie wartości Q_f w sposób właściwy dla danego penetrometru^iW większości penetromelrów c_u = Qf) Dla penetrometrów firmy „Soiltest” wartość c_u oznacza^-sięlnnSżątrGJ"przezT/2.(Według PN-88/B-04481 dla penetrometru typu PP c„ = 10 K_pp Q_f, gdzie K_pp — współczynnik cechowania penetrometru.^)

3.    Według Instrukcji OBRTG na podstawie wskazań penetrometru można oznaczyć stopień plastyczności badanego gruntu, posługując się krzywą przedstawioną na ryc. 4b.

^ Oznaczanie wytrzymałości-na-ścmame-grantu ścinarką obrotową

9.1. Uwagi wstępne

,l) [Badania spójności gruntu ścinarką^wykonuje się jako uzupełnienie badań makroskopowych. Oznaczenie to, tak jak i badanie penetrometrem, nie zastępuje badań laboratoryjnych.)

[Badanie ścinarką obrotową jest bardzo proste i podobne do wgłębnego badania spójności gruntu przez ścinanie krzyżakiem. Zasada pomiaru polega więc na bajaniu, siły, potrzebnej do wykonania_Qbrptu zagłębionej w gruncie końcówki skrzydełkowej ścinarki. Pomiary ścinarką obrotową można przeprowadzić jednak tylko

ną powierzchni gruntu, na ścianach i w dnach wykopów, na próbkach o strukturze nienaruszonej itp^)

Ścinarkę obrotową można stosować.do badań gruntów spoistych charakteryzujących się oporem na ścinanie w granicach 0-250 kPa.

Opis zasad prowadzenia badań przedstawiają: Instrukcja OBRTG oraz PN-88/B-04481, przy czym zarówno konstrukcja ścinarek, jak i przebieg badania, są w obydwu przypadkach jednakowe. Ścinarki prawie identycznej konstrukcji stosowane są także w innych krajach.

Na rycinie 5 przedstawiono schemat ścinarki typu SO-1 produkowanej przez Zakład Doświadczalny OBRTG. Ścinarka ma 3 wymienne końcówki skrzydełkowe (kształtki łopatkowe)*: TV1 (mała), TV2 (normalna) i TV3 (duża).

Wymiary kształtek przedstawia tabela 11. Końcówki dobiera się w zależności od stanu gruntu warunkującego opór ścinania. Dla gruntów półzwartych i twardoplastycznych stosuje się końcówkę małą, dla gruntów w stanie twardoplastycznym.! plastycznym — końcówkę średnią, dla gruntów w stanie miękkoplastycznym i płynnym — końcówkę dużą. Końcówka TV2 (normalna) jest integralną częścią ścinarki, a pozostałe stanowią wyposażenie dodatkowe.

9.2. Przebieg badania

1.    Wyrównuje się powierzchnię gruntu.

2.    W przypadku badania próbek w laboratorium wymiary powierzchni tych próbek powinny być nic mniejsze niż podwójna średnica stosowanej końcówki. Wyjątek mogą stanowić grunty miękkoplastyczne i płynne, których próbki mogą mieć wymiar tylko o 2 cm większy niż średnica końcówki.

3.    Wskazówkę na tarczy pomiarowej ścinarki ustawia się w pozycji 0.

Stosowane nazwy elementów ścinatki i symbole są zgodne z PN-88/B-04481, nazwy i symbole * nawiasach są zgodne z „Tymczasową instrukcją obsługi ścinarki” (1976).

8.4. Uwagi o metodzie

G (Wyniki uzyskane przy badaniu gruntów w stanie miękkoplastycznym są mniej dokładne od pozostałych z uwagi na ograniczoną czułość penetrometru^

Q) (Badanie penetrometrem nie może zastąpić badań laboratoryjnych stanu gruntu i jego spójności oraz badań terenowych za pomocą sondowań. Jest to jedynie badanie wskaźnikowe, uzupełniające badanie makroskopowe, dające wyniki, które i pozwalają na pełniejszą charakterystykę niektórych właściwości gruntów oraz i

wzajemne ich porównywanie?)

Sprawdzanie (okresowe cechowanie) i konserwacja penetrometru powinny od

bywać się zgodnie z dołączoną do niego instrukcją.