CCF20100627 1

Podstawowa literatura

Bidwcll A. S., Blaski i cienie parlamentaryzmu brytyjskiego. Warszawa 2004.

Gdulcwicz E.. Kręcisz W.. Ustrój polityczny Wielkiej Brytanii, (w:) Ustroje państw współczesnych, tom I. red. W. Skrzydło. Lublin 2005.

Gebethner S.. Rząd i opozycja Jej Królewskiej Mości w systemie politycznym Wielkiej Brytanii. Warszawa 1967.

Mikuli P.. Monarcha w brytyjskim porządku konstytucyjnym. |w:J Szkice o pozycji ustrojowej i statusie głowy państwa, red. M. Grzybowski. Kraków 2003.

Mikuli P.. Zasada podziału władz a ustrój brytyjski. Warszawa 2006.

Pułło A.. Ustroje państw współczesnych. Warszawa 2006 Silk P . Jak działa parlament brytyjski. Warszawa 1994.

Urbaniak K.. Prawo wyborcze do parlamentu Zjednoczonego Królestwa Wieli icj Brytami i Irlandii Północnej. |w:J Prawo wyborcze <lo parlamentu w wybranych państwach europejskich, red. S. Grabowska. K Składkowski. Kraków 2(X)6 Zięba A.. Parlament Wielkiej Brytanii. Warszawa 1994

Zebrowski W.. Współczesne systemy polityczne. Podręcznik akademicki. Olsztyn 2005

Strony internetowe

http://www.parliamcnt.uk

http://www.royal.gov.uk

http^/w w w.nuinbcr-10.gov.uk

http://www.cabinctoffice.gov.uk

http://www.dirccLgov.uk

http://www.clcctoralcommission.gov.uk

http://www.politics.co.uk

3. System polityczny Republiki Włoskiej

Wiochy to państwo położone w południowej Europie na Półwyspie Apenińskim. Sardynii i Sycylii, o powierzchni 301.3 tys. km*, liczące 59.1 min mieszkańców”'.

Geneza

Na kształt współczesnych rozwiązań ustrojowych Włoch duży wpływ miały doświadczenia Ii wojny światowej i okresu powojennego. W lipcu 1943 r. król Wiktor Emanuel III zdymisjonował Benito Mussolmicgo. sojusznika Hitlera, powołując nowy rząd i nawiązując kontakty z Aliantami. Zawieszenie brom między Włochami a Aliantami, doprowadziło do okupacji niemieckiej na terytorium niedawnego sojusznika Lata 1943-1945 to okres wyzwalania kraju i wprowadzania nowej administracji. Dekret ówczesnego włoskiego rządu zapowiadał, iż po całkowitym wyzwoleniu przeprowadzone zostanie referendum w celu rozstrzygnięcia zasadniczej kwestii dotyczącej formy państwa; utrzymania monarchii lub wprowadzenia ustroju republikańskiego.

W dniu 2 czerwca 1946 r. przeprowadzono referendum wraz z wyborami do Konstytucyjnego Zgromadzenia Narodowego (Konstytuanty liczącej 556 osób). Głosujący opowiedzieli się za republiką (12.7 min. tj. 54.24%*''). w efekcie czego król Umberto II (syn Wiktora Emanuela III) abdykował, a Konstytucyjne Zgromadzenie Narodowe na tymczasowego prezydenta powołało Enrico dc Nicola”⁷.

Powołano 75-osobową Komisję Konstytucyjną, rozpoczynając tym samym prace nad nową konstytucją, która miała być podstawą nowych, demokratycznych rozwiązań ustrojowych W dniu 22 grudnia 1947 r. uchwalono konstytucję Republiki Włoskiej, promulgowano ją 27 grudnia, a weszła w życic I stycznia 1948 r.

Twórcy konstytucji poszukiwali takich rozwiązań, aby zapewnić w pełni demokratyczny ustrój państwa i odciąć się tym samym od niechlubnej totalitarnej przeszłości. Stąd np. zawarto w niej uroczyste wyrzcczcr ic się przez Włochy wojny jako środka rozwiązywania sporów’ międzynarodowych oraz z.g >dę. pod warunkiem wzajemności ze strony innych państw, na ograniczenie suwerenności na rzecz organu międzynarodowego, niezbędnej dla zapewnienia pokoju i sprawiedliwości między narodami. Ponadto konstytucja zawiera stosunkowo szeroką deklarację praw i wolności obywateli, stosowania form demokracji bezpośredniej'” oraz wskazuje na decentralizację i rozbudowę instytucji samorządu terytorialnego.

Włochy to demokratyczna republika o systemie parlamentarno-gabinetowym, państwo unitarne. Strukturę terytorialną oparto o trójstopniowy podział administracyjny, wyróżniając: 20 regionów (w tym 5 o statutach specjalnych''). 94 prowincje i ponad 8 tys. gmin.

" Dane z 2006 i. http //www mai it

’* J Zakrzewska. Ustrój polityczny Republiki Włoskiej. Warszawa 1986. S 25 Pełnił on funkcje do maja 1948 r. kiedy to wybrano prezydentem Luigi Ki na ud i (na pełna kadencje)

" Ludowa inicjatywa ustawodawcza, petycja ludowa, referendum uchylające, referendum konstytucyjne i referendum w sprawie regionów

Są to. Sardynia. Sycylia. Vallc <f Aosta. Trydent Górna Adyga. Fnuli Wenecja Julijska Znaczna autonomia administracyjna, polityczna i linansowa regionów mc o/jucza jednak, ze Italia to państwo zlozonc. choć pojawiają się opinie, iz zmierza ku fcdcraliz.mowi Zob W Orłowski. W. Skrzydło. Ustrój polityczny Republiki Włoskiej, [w: J Ustroje państw współczesnych, t I. red W Skrzydło. Lublin 2005. s. 60

27