Dojrzewanie tRNA u prokariontów
Dojrzałe tRNA powstają z dłuższych transkryptów pre-tRNA. Procesy dojrzewania prc-tRNA obejmują swoiste egzo- i endonukleolityczne cięcia przeprowadzane przez RNazy D, E, F i P oraz modyfikacje zasad. Niektóre z modyfikacji są swoiste dla określonych rodzajów tRNA. Po początkowym rozcięciu pre-tRNA od końca 3' cząsteczki przez RNazy E i F, RNaza D przycina dodatkowo koniec 3', pozostawiając na nim tylko o 2 nukleotydy więcej niż w dojrzałej cząsteczce tRNA. Następnie RNaza P tnie prekursor, formując dojrzały koniec 5' tRNA. W dalszej kolejności RNaza D odcina dwa dodatkowe nukleotydy z końca 3' i zachodzi modyfikacja zasad.
Rysunek 9.21 Dojrzewanie pre-tRNA u Escherichia coli
Pokazany przykład dotyczy syntezy tRNA^. Sekwencja tRNA dzięki komplementarnym parom zasad w pierwotnym transkrypcje przybiera charakterystyczną strukturę liścia koniczyny (patrz rys. 10.2, s. 235), a z każdej strony tRNA tworzy się jeszcze jedna dodatkowa struktura spinki do włosów. Dojrzewanie rozpoczyna się cięciem dokonywanym przez rybonukleazy E i F tuż przed jedną ze spinek do włosów, z wytworzeniem nowego końca 3'. Rybonukleaza D, która jest egzonukleazą, odcina siedem nukleotydów z tego nowego końca 3', a następnie zatrzymuje się. natomiast rybonukleaza P dokonuje cięcia na początku liścia koniczyny, tworząc koniec V dojrzałego mRNA. Rybonukleaza D usuwa następnie dwa dalsze nukleotydy, tworząc koniec 3' dojrzałej cząsteczki. W przypadku tego tRNA 3'-końcowa sekwencja CCA jest obecna w RNA i nie jest usuwana przez rybonukleazę D. W przypadku niektórych innych tRNA sekwencja ta musi być w całości albo częściowo dodana przez nukleotydylotransferazę tRNA. Skrót: RNaza - rybonukleaza. Na podstawie: Turner et al., 1997