DSC00258

‘W Kotcrui pet«fsbur*k*

uia losy dwóch braci: ubogiego* ale cnotliwego ora/. dri,_Ri_c.. wszelka cenv <Wy do wzbogacenia się. 1’owieść jest Rloryfi^’ ^k,S / , tak jak m.in. popowstańcze stoickie postulaty > Kazimier/.;, j* ^N| go. Korzeniowski krytykował w Krettnycb przesadne zabiegaj. ^ińsk><s spolec/ny, który burzy jego hierarchiczny układ, l.ojali/m pi_sa^ °^awatis dził go czasami zbyt daleko, jak np. w pow ieści Tadeusz toziniienn ?**** cz\ w Krotnych, gdzie apoteozo*a) służbę w armii carskiej. I)opie,₍? ⁽*^H52) ku.wia w Dreźnie zdobył sic na napisanie utworu o wyraźnie pair ^¹' nej wymowie, pod tnulem Nasza prawda. Scena z ^iycia *isk!T%: S6X 1 twór ten został w vdan> dopiero w roku 1898.    °**<

Koteria petersburska

Grupa literacka działająca w latach 1838-1840 w Kijowie i Petersbur gu Do jej formalnego ukonstytuowania się doszło w marcu 1841 roku \s Cudnowie - posiadłości -> Henryka Rzewuskiego, inicjatora powołania koterii. Pó/a gospodarzem w spotkaniu udział wzięli: -> Michał Grabowski, Ignacy Hołowiński, -> Józef Ignacy Kraszewski. Ponadto zaproszono Konstantego Podwysockiego i Aleksandra Przezdzieckiego, któ-rz\ jednak nie przybyli na spotkanie cudnowskie, chociaż później aktywnie włączyli się w działalność grupy. Z czasem dołączyli: G. Olzar, Ludwik Sztyrmer. i Józef E. Przecławski - redaktor „Tygodnika Petersburskiego”, w którym członkowie grupy publikowali swoje teksty.

Na lamach -Tygodnika” chwalono bezkrytycznie publikacje pisarzy związanych z koterią i atakowano jej przeciwników. Z ostrą krytyką ugrupowania spotkała się drukowana w czasopismach poznańskich publicystyka filozoficzna -> Edwarda Dembowskiego, Karola Libelta oraz Bronisława Trentowskiego, jak również artykuły twórców' związanych z pismem -Gwiazda" (Antoni Jaksa Marcinkowski, Karol Kaczkowski, Władysław Dawid).

Koteria propagowała poglądy w^r duchu katolicko-konserwatywnym (tzw. „szkoła literacka katolicka”), m.in. w twórczości literackiej. Należy tu wspomnieć o Mieszaninach obyczajoivycb Rzewuskiego, które ukazały się w latach 1841-1843. Był to cykl artykułów i obrazków satyrycznych, poświęcony sytuacji szlachty polskiej na kresach. Rzewuski stwierdził, że Polska upadła nieodwołalnie, a zatem należy pogodzić się z faktem, iż kresowi Polacy stali się poddanymi cesarstwa rosyjskiego, gwarantujące-

Kozak jest bohaterem wielu dziel ,_w6rcóvv , jest -> Ukraina (Ukraina jako obszar geograficzny ' “ ^r°danną wobrzeżnego Dniestru; jako kraina będąca nauh ^>ł;lr'^,nit/a,a do _pr<1. mowala również Podole, wschodnią C,alicie i w !™'^etn P°«ów ohej. m.in. Michał Czajkowski, Zenon Kisz, -»Seweryn r ^V" ‘ ^l.^rodzili *•« «“ Grabowski, Aleksander Groza, Antoni Malczewski"*^Mithal -» Henryk Rzemiski, Juliusz Słowacki, Tymon 7,k,' ^Vn]^{ko 1>adurra}--f Bohdan Zaleski. Należy dodać, że ZZgtg*”' czewski poprzez wprowadzenie do literatury polskiej ukniU™ zażu folkloru i historii przyczynili się do zapoczątkowania'-, ukrlńfi szkoły poezp polskie,. O tych trzech twórcach tak wyrażał si_v Grabowi » ^rrze> ^nas‘ ^ukra,nscy P°^eci- irey zupełnie inne malowali Ukrainy Gos ' czyński Ukrainę hajdamacką, Zaleski Ukrainę kozacką, Malczewski do piero Ukrainę polską, szlachecką [...] Można powiedzieć, że trzej ci poeci rozebrali pomiędzy siebie całą treść Ukrainy. Fizjonomije dzikie a przygody krwawe wziął Goszczyński; barwne życie i rycerskie dzieje Zaleski; Malczewskiemu dostała się część najrozciąglejsza: melancholia tych miejsc i czasów”.

O wspomnianej trójcy pisał z kolei -> Maurycy Mochnacki i uznał kreowany przez nią obraz Ukrainy jako ziemi mogił i kurhanów, pamiątek historii, melancholijnego stepu, dzikich i krwawych potyczek z Tatara

mi - za manifestację nowego prądu literackiego, już tutaj wykreował się dwoisty obraz Kozaka. U Zaleskiego był to poetyczny Kozak-rycerz, bohater polsko-kozackich walk z Tatarami i Turkami. Z kolei Nebaba Goszczyńskiego (-> Zamek kaniowski) jawił się jako uczestnik hajdamac*

Kozak