134
134
Mesmeryzni
, Magnetyzm
Mickiewicz Adam
, 1798 roku w Nowogródku, zm. 26 listopada 1855 roku
l r Srl,ll,"a ' k tiu-racki, filozof, działacz polityczny, publity.
„ Stambule: |«ia. \ drobnosłincheekiej; jego ojciec byl ndwoka-sta- Urodzi! S« " n . |/kil h. Bvl okres, kiedy w badaniach domino-trm prt' Md-i'1’* urixijin poety byl rodzinny mająteczek Zaosie wal pogM- !”K''!*v| się badaczom z betlejemską stajenką, co - biorąc ubogi dworek kota ^ _ można uznać za skojarzenie częściowo
pod uwagę “ prtyjiriuje się jednak, że miejscem narodzin Mickie-
«uza byl u'cwszczal do nowogródzkiej szkoły powiatowej,
" ljtach V, .mdj, „, wydziale Literatur)- Uniwersytetu Wileńskie-- Inkiem znakomitych profesorów: G. E. Grod-
f c^fiioio-ia klasyczna), Joachima Lelewela (historia), Leona Borow-d“ i w-vmowv). W okresie 1819-1823 uczył literatury,
historii•*'prawaw<!'kowieńskiej szkole powiatowej. W roku 1817 założył ra-rem z przyjaciółmi samokształceniowe i patriotyczne Towarzystwo Filomato', (-filomaci i filareci). Na początku lat dwudziestych poznał Mary-!e Wereszczakównę. córkę zamożnych ziemian, właścicieli Tuhanowicz. Między młodymi zawiązała się miłość, trwająca nawet wiele lat po ślubie ukochanej z hrabią Wawrzyńcem Puttkamerem w 1821 roku.
IV wyniku śledztwa w sprawie tajnych związków młodzieży na Litwie, Mickiewicz wraz z kolegami został aresztowany. Od 4 listopada 1823 oku do 3 maja 1824 roku przebywał w zamienionym na więzienie wileń-kim klasztorze oo. Bazylianów. Za udział w tajnych stowarzyszeniach latriomznych został skazany na przymusowy pobyt w centralnych gu-lemiach Rosji. W październiku 1824 roku opuścił Litwę i początkowo irzeniósl się do stołecznego Petersburga. Tam zawarł przyjaźń z później-zvmi dekabrystami: Konradem Rylejewem i Aleksandrem Bestużewem, tórvm dedykował utwór Do przyjaciół Moskali zamieszczony tv III czę-ri — Dziadów. Tam też poznał polskiego malarza i mistyka Józefa Olesz-icwicza. Od marca do listopada 1825 roku przebywał yv Odessie, skąd izem z -+ Henrykiem Rzewuskim i jego siostrą Karoliną Sobańską
(z którą nawiązał romans) odbył wyciccA,. v reckie zabytki Krymie. ' ę po ^tym w tatarko.,
Gd grudnia 1H25 roku do kwietnia 182* nr, u .
,omic Itt 1827/1828 kró*o w <* pr£c.
sta w biurze moskiewskiego generah-guherna., ^Wcli.
i zaprzyjaźnił się z Franciszkiem Malewskim <lawn* i ?lnóei *P°*ał nem rektora tamtejszego uniwersytetu. R „,.n m kult^z\Vilna.sy. w Moskwie polskie czasopismo literackie lrvs* ^m!crzali udawać kulturalnym Polaków i Rosjan. W roku 1827 zlohl ^01^ Zw,‘vko™ danie do Moskiewskiego Komitetu Cenzury i1 «ym po-nak na to zgody. Mickiewicz liczył się z możliwości^ "u %!7T?dl ,cd* pobytu w Rosji: zamierzał poślubić tamteUza mai^A • Ufena Clasu
fŁh. W Moskwie pJn, f™**
U—owsta. ;w. ,k..s ,L!
z przedstawiaelanu ówczesne, rosyjskiej elity intelektualne \lrk ", Puszkinem, Nikołajem Polewojem. Piotrem Wiaz.emsk.m. ZitTda w*, końską i Wasilijem Żukowskim. Zawarł znajomość również z Tadeuszem Bułharynem i Józefem Sękowskim, którzy pomogli mu uzyskać pasz port. W maju 1829 roku Mickiewicz opuścił Rosję. Oficjalnym powodem wyjazdu byl zamiar dalszego kształcenia się.
Pierwszym miejscem pobytu, w którym Mickiewicz się zatrzymał, był Berlin, gdzie uczęszczał na wykłady Hegla. Przez Drezno udał się do Pragi, tu poznał profesora tamtejszego uniwersytetu Vadava Hankę, jednego z pierwszych i ważniejszych przywódców narodowego i duchowego odrodzenia Czechów. W Karlsbadzie (Karlów N ary) spotkał się z dawnym kolegą uniwersyteckim Antonim Edwardem Odyńcem. z którym odwiedzi! w Weimarze Johanna Wolfganga Goethego. W Bonn spotkali się z Augustem Wilhelmem Schleglem (-> schleglizm), czołowym filozofem niemieckiego -> romantyzmu. Następnie przez Szwajcarię (gdzie poznał -> Zygmunta Krasińskiego) i Wiochy dotarł do Rzymu. Tam poeta zakochał się w Henrietcie Ewie Ankwiczównie. Jednak rodzice młodej hrabianki nie dopuszczali myśli o Mickiewiczu jako o pretendencie do ręki ich córki.
W grudniu 1830 roku do Rzymu dotarła wieść o wybuchu powstania. Mickiewicz zamierzał powrócić do kraju, gdzie byl bardzo oczekiwany. Plany powrotu przeciągnęły się. m.in. z powodu trudności z organizacją transportu broni, z którym poeta miał wyjechać do raBl P° J przedstawicielstwa powstańczego w Paryżu. NN sierpniu